تاثیر سطوح مختلف کم آبیاری و منابع تغذیه ای بر خصوصیات کمی و کیفی سیاهدانه (Nigella sativa L.) در شرایط آب و هوایی بردسیر

ازآنجایی که تولید گیاهان تحت تاثیر عوامل محیطی مانند رطوبت و مواد غذایی قرارگرفته و خشکی یکی از عوامل محدودکننده رشد گیاهان در سراسر جهان و مخصوصا ایران محسوب می شود؛ بنابراین، به منظور بررسی تاثیر سطوح مختلف کم آبیاری و منابع مختلف کودی بر عملکرد کمی و کیفی سیاهدانه آزمایشی به صورت کرت های خردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی بردسیر در سال زراعی 94-93 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل سطوح مختلف کم آبیاری شامل 90،50 و 25 درصد ظرفیت زراعی، به عنوان عامل اصلی و منبع کودی شامل شاهد (بدون کود)، کود گاوی (20 تن در هکتار)، NPK (به ترتیب 200، 150 و 100 کیلوگرم در هکتار) و کود گاوی+NPK به عنوان عامل فرعی بود. نتایج نشان داد که ارتفاع بوته، تعداد شاخه جانبی، تعداد کپسول در بوته، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد اسانس، درصد روغن و عملکرد روغندر سطح احتمال یک درصد و شاخص برداشت، درصد اسانس، تعداد دانه در کپسول در سطح احتمال پنج درصد تحت تاثیر معنی دار سطوح مختلف کم آبیاری قرار گرفتند. صفات مذکور با افزایش میزان کم آبیاری از 90 به 25 درصد ظرفیت زراعی کاهش معنی داری نشان دادند. نوع کود مصرفی نیز بر تمامی صفات (P<0.01) به جز درصد اسانس و درصد روغن اثر معنی داری داشت. بیشترین مقدار عملکرد دانه (648.8 کیلوگرم در هکتار)، شاخص برداشت (32.72 درصد)، عملکرد روغن (177.1 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد اسانس (8.3 کیلوگرم در هکتار) در تیمار کود گاوی+NPK به دست آمد. نتایج تجزیه واریانس اثر متقابل بین منبع کودی و سطوح مختلف کم آبیاری بر تعداد شاخه فرعی، عملکرد دانه، عملکرد اسانس و عملکرد روغن معنی دار بود (P<0.01). بیشترین تعداد شاخه فرعی (44)، عملکرد دانه (817.3کیلوگرم در هکتار)، عملکرد روغن (189.3 کیلوگرم در هکتار) و اسانس (10.3 کیلوگرم در هکتار) با کاربرد کود گاوی+NPK در تیمار آبیاری با 90 درصد ظرفیت زراعی حاصل شد که با کاهش میزان آب آبیاری به 25 درصد ظرفیت زراعی به ترتیب به میزان25، 42، 25 و 40 درصد کاهش یافت. در تیمارهای آبیاری در سطوح 50 و 25 درصد ظرفیت زراعی، عملکرد دانه، عملکرد اسانس و تعداد شاخه جانبی در شرایط مصرف کود گاوی به تنهایی با کود گاوی+NPK تفاوت معنی داری را نشان نداد؛ بنابراین، به نظر می رسد، مصرف کود گاوی +NPK در درجه اول و بعدازآن کود گاوی هم در تمامی سطوح کم آبیاری جزء بهترین تیمارهای تغذیه ای سیاهدانه باشند.