بررسی اثر زمان آخرین آبیاری بر عملکرد دانه، روغن و برخی صفات زراعی ارقام کلزا (Brassica napus L.).

به منظور بررسی عملکرد دانه، روغن و برخی صفات زراعی ارقام کلزا تحت زمان آخرین آبیاری آزمایشی به صورت کرت های یک بار خردشده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سه سال زراعی 1387، 1388 و 1389 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی زهک اجرا شد.آبیاری در شش سطح شامل (I1) آخرین آبیاری 5 روز پس از پایان گلدهی؛ (I2) آخرین آبیاری در 20 درصد باقی مانده گل روی بوته؛ (I3) آخرین آبیاری در شروع تغییر رنگ بذر در خورجین های ساقه اصلی؛ (I4) آخرین آبیاری در 50 درصد خورجین دهی؛ (I5) آخرین آبیاری در 10 درصد تغییر رنگ بذر در خورجین های ساقه اصلی؛ و (I6) آخرین آبیاری در گلدهی، به عنوان عامل اصلی و ارقام کلزا در سه سطح شامل (هیبرید هایولا 401، آرجی اس 003 و ساری گل) به عنوان عامل فرعی بودند. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثر سال، بر همه صفات به جز ارتفاع بوته و عملکرد روغن معنی دار بود. زمان آخرین آبیاری و رقم بر عملکرد دانه، تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، وزن هزار دانه، ارتفاع بوته و عملکرد روغن اختلاف معنی داری نشان دادند. اجزای عملکرد، عملکرد دانه و روغن باافزایششدتتنشدر تیمار I6 نسبتبهشاهدکاهشیافتند. بالاترین عملکرد دانه و روغن به ترتیب (3340 و 1516 کیلوگرم در هکتار) در تیمار I1 به دست آمد که نسبت به تیمار I3 به ترتیب6 و 3 درصد افزایش داشت. در بین ارقام موردبررسی عملکرد دانه در هایولا 401 نسبت به ارجی اس و ساری گل 6/4 و 7/2 درصد افزایش داشت. کمترین عملکرد و درصد روغن به رقم ساری گل تعلق داشت. اثر متقابل آبیاری × رقم بر هیچ یک از صفات اندازه گیری شده اختلاف معنی داری نداشت. بر اساس نتایج می توان نتیجه گیری کرد که جهت حداکثر عملکرد دانه و روغن آخرین آبیاری در زراعت کلزا می تواند در 5 روز پس از پایان گلدهی و یا در شروع تغییر رنگ بذر در خورجین های ساقه اصلی در ارقام زودرس مانند هایولا 401 و آرجی اس 003 در منطقه سیستان و مناطق مشابه انجام گیرد.