معیارهای اعتبار و پایایی در پژوهش های کیفی

امروزه با ظهور مطالعات کیفی، سوالاتی در باب اعتبار و پایایی یافته های پژوهش های کیفی مطرح شده است. با توجه به تنوع دیدگاه ها و گوناگونی مباحث اعتبار و پایایی در پژوهش های کیفی، هدف از انجام مطالعه حاضر، تعیین معیارهای اصلی اعتبار و پایایی پژوهش های کیفی از دیدگاه صاحب نظران مختلف بود.
مطالعه حاضر یک مطالعه توصیفی- مقطعی بود که در آن جمع آوری اطلاعات از طریق مطالعه کتابخانه ای، جستجو در اینترنت و پایگاه های داده از جمله PubMed، Irandoc، ScienceDirect، CINAHL و ISI محدود به زبان انگلیسی و با استفاده از کلمات کلیدی مرتبط با روایی و پایایی پژوهش های کیفی صورت گرفت. از بین مقالات و منابع مرتبط، مواردی که مولفان صاحب نام و مجرب داشتند و بارها مورد استناد قرار گرفته بود، انتخاب شده و مورد بررسی قرار گرفت. در مطالعه جاری از مقالات و منابع جدیدتر (سال 2002 به بعد) استفاده شد.
در مجموع، 25 مقاله مروری، تحقیقاتی و نیز منابع مرتبط با اعتبار و پایایی پژوهش های کیفی از سال 2002 به بعد استخراج شده و مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت. در خصوص اعتبار و پایایی پژوهش های کیفی، تعدد تفاسیر و برداشت ها وجود داشت و شیوه های ارزیابی و کسب اعتبار و پایایی در تحقیقات کیفی به دیدگاه ها و بینش های تئوریک و برداشت های هستی شناسانه و معرفت شناسانه محققان وابسته بود.
هر محقق با توجه به وابستگی به مکتب یا دیدگاه فکری خاص از روشی جداگانه برای اعتبارسنجی یافته های خود استفاده خواهد کرد و اعتبار و پایایی پژوهش های کیفی به پرسش سوالات اساسی در مورد چیستی پژوهش، شناخت آن، منطق حاکم بر آن و اعتبار نتایج آن بستگی دارد.