اثر سالیسیلیک اسید بر مقدار فنل کل، فلاونوئید، آنتوسیانین و آنزیم های فنیل آلانین آمونیالیاز و تیروزین آمونیالیاز در گیاه گوجه فرنگی Solanum lycopersicum Mill))

گیاه گوجه فرنگی یکی از گیاهان زراعی است که به صورت گیاه مدل در شرایط آزمایشگاهی استفاده می شود. هورمون سالیسیلیک اسید سنتز و تجمع متابولیت های ثانویه را مانند فنل، فلاونوئید و آنتوسیانین با تغییر در آنزیم های درگیر در مسیر بیوسنتزی آنها در گیاهان موجب می شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر سالیسیلیک اسید بر متابولیت های ثانویه و مسیر بیوسنتز آنها، در غلظت های صفر، 0001/0، 001/0، 01/0، 1/0 و 5/0 میلی مولار سالیسیلیک اسید در محیط کشت MS در شرایط کشت بافت انجام شد. پس از چهار هفته رشد، گیاهچه ها برای بررسی و اندازه گیری شاخص ها از شیشه خارج شدند. نتایج نشان دادند با افزایش سالیسیلیک اسید، وزن تر و خشک ریشه و اندام هوایی و همچنین مقدار کلروفیل های a، b و کل گیاه تا غلظت 01/0 میلی مولار سالیسیلیک اسید افزایش و سپس کاهش معنی داری نسبت به نمونه شاهد نشان دادند. ترکیبات فنل کل، فلاونوئید، آنتوسیانین، آنزیم های فنیل آلانین آمونیالیاز، تیروزین آمونیالیاز و پراکسیداز نیز با افزایش غلظت سالیسیلیک اسید به تدریج افزایش یافتند و بیشترین مقدار آنها در غلظت 5/0 میلی مولار سالیسیلیک اسید بود. نتایج پیشنهاد می کنند سالیسیلیک اسید در غلظت های بهینه افزایش رشد و در غلظت های زیاد با ایجاد تنش اکسیداتیو کاهش وزن و مقدار رنگیزه های گیاه را موجب می شود. ترکیبات فنلی و آنزیم های بیوسنتزی آن نیز با افزایش سالیسیلیک اسید به دو دلیل افزایش می یابند که عبارتند از: 1- سالیسیلیک اسید بر مقدار ترکیبات یادشده اثر مستقیم می گذارد و 2- این ترکیبات با داشتن خاصیت آنتی اکسیدانی در برابر گونه های اکسیژن فعال تولیدشده بر اثر تیمار سالیسیلیک اسید در گیاه افزایش می یابند