«تفسیر القرآن» ابن ماهیار (ره)؛ اصالت، مصادر و محتوا

محمد بن العباس بن علی بن مروان مشهور به ابن ماهیار از جمله محدثان پر کار معاصر کلینی است. او دارای آثار متعدد از جمله کتابی با عنوان التفسیر الکبیر داشته است. این کتاب در چهار بخش «تاویل ما نزل فی النبی (ص)، تاویل ما نزل من القرآن فی اهل بیت (ع)، تاویل ما نزل فی شیعتهم، تاویل ما نزل فی اعدائهم»، حاوی 563 روایت، منبعی شناخته شده و مرجعی مهم برای مفسران بعد از قرن چهارم بوده است؛ استنادات فراوان به تفسیر ابن ماهیار از سوی مفسران و محدثان شیعی قرن چهارم به بعد، نشان دهنده اصالت این اثر در تاریخ تفسیر امامیه می باشد و ادله متعدد رجالی، تراثی و تاریخی این اصالت را تایید می کنند. محتوای اصلی این کتاب اعتقادی – کلامی بوده و محور روایات آن، امامت و ولایت ائمه (ع) و فضائل آنان می باشد. نتایج گونه شناسی روایات تفسیر القرآن ابن ماهیار بیشترین فراوانی را برای روایات جری و تطبیق و کمترین تعداد به روایات معنا شناخت را نشان داد.