زمین شناسی، کانی سازی، ژئوشیمی و پترولوژی توده های نفوذی در کانسار طلا- مس کوه زر، دامغان

کانسار طلا- مس کوه زر در 100 کیلومتری جنوب شرق شهرستان دامغان قرار دارد. این محدوده از لحاظ زمین شناختی، بخشی از کمربند آتشفشانی- نفوذی ترود- چاه شیرین محسوب می شود. زمین شناسی منطقه شامل سنگ های آذرآواری (توف بلورین) و آتشفشانی با ترکیب آندزیت و لاتیت بوده که زیر نفوذ توده های آذرین نیمه عمیق با بافت پورفیری و ترکیب مونزونیتی قرار گرفته اند. توده های مونزونیتی زیر نفوذ واحدهای نیمه عمیق جوان تر با ترکیب دیوریتی قرار گرفته اند. بافت اغلب توده های نفوذی، پورفیری و دارای کانی های کوارتز، پلاژیوکلاز، پتاسیم فلدسپار، هورنبلند، بیوتیت و پیروکسن است. نفوذ پلوتون و استوک های مونزونیتی به شکل گیری دگرسانی های گسترده سرسیتیک، پروپلیتیک، کربناته و سیلیسی- تورمالینی در منطقه منجر شده است. این سنگ ها با کانی سازی پراکنده پیریت به میزان 1 تا 10 درصد همراه بوده و سولفیدها به اکسیدهای آهن ثانویه از جمله گوتیت، هماتیت و لیمونیت تبدیل شده اند. نمونه برداری ژئو شیمیایی به روش خرده سنگی، ناهنجاری بالایی را از عناصر طلا (تا حداکثرppb 598)، نقره (تا حداکثر ppb 3747)، مس (تا حداکثر ppm679)، سرب (تا حداکثر ppm1427) و روی (تا حداکثر ppm1013) نشان می دهد. بر اساس بررسی های ژئوشیمیایی، توده های نفوذی ماهیت کالک آلکالن پتاسیم بالا تا کمی شوشونیتی دارند و در محدوده متاآلومینوس تا کمی پرآلومینوس قرار می گیرند. غنی شدگی LREEها در برابر HREEها و غنی شدگی عناصر LILE در برابر HFSE ، تشکیل ماگما را در پهنه فرورانش تایید می کند. ناهنجاری منفی Eu به علت وجود پلاژیوکلاز به عنوان کانی باقی مانده در سنگ منشا ماگماست. احتمالا ماگمای مادر در نتیجه ذوب بخشی آمفیبولیت ها شکل گرفته است. حضور سنگ منشا مونزونیت پورفیری، دگرسانی های سرسیتیک و پروپلیتیک، کانی سازی پیریت پراکنده و بی هنجاری های ژئوشیمیایی طلا و مس در کانسار کوه زر، نشان دهنده احتمالی سیستم کانی سازی طلا- مس پورفیری در این ناحیه است.