بازتاب «سنت» و «تجدد» در قصرالشوق نجیب محفوظ

نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
مصر، با تمدنی چند هزار ساله و سنت های ریشه دار در پایان سده ی 18، به دنبال حمله ی ناپلئون با تمدن نوین اروپایی آشنا شد. این آشنایی، مقدمه ی رویارویی «سنت» و «تجدد» را در این کشور فراهم کرد. بازتاب تحولات اجتماعی، سیاسی و فرهنگی حاصل از این رویارویی را می توان در آثار داستانی معاصر مصر بررسی کرد. قصرالشوق نجیب محفوظ، به عنوان دومین رمان از مجموعه ی سه گانه، داستانی است که می توان پیامدهای حاصل از جدال سنت و مدرنیته را در آن کاوید. تقابل مردسالاری و حضور و حقوق زن در اجتماع، بحران هویت و سرگشتگی روشنفکر، غرب گرایی،آزادی فردی و تقابل علم و دین، پیامدهایی هستند که در پژوهش حاضر به آن پرداخته شده است. براین اساس، تضادهای روحی کمال، به عنوان روشنفکر جامعه که به صورت تقابل طبقه ی متوسط و اشراف، عقل و عشق، دنیای واقعی و آرمان ها، علم اروپایی و دین اسلام بروز می یابد، نتیجه ی تقابل استبداد (سنت) و استعمار (تجدد) در مصر است و انحراف اخلاقی، پوچ گرایی و بی معنایی زندگی، پیامد منفی این تقابل در زندگی روشنفکرانی چون اوست. غرب گرایی، کمال و خانواده ی شداد را در برزخ سنت و تجدد گرفتار کرده است. پیشرفت آزادی فردی و حقوق زن از نتایج مثبت تجدد در قصرالشوق نسبت به بین القصرین است. علم اروپایی می کوشد خود را جایگزین اندیشه های سنتی دینی سازد و تا حدی هم موفق می شود.
زبان:
فارسی
صفحات:
127 تا 153
لینک کوتاه:
magiran.com/p1816643 
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یک‌ساله به مبلغ 990,000ريال می‌توانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
  • حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران می‌شود.
  • پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانه‌های چاپی و دیجیتال را به کاربر نمی‌دهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required

Personal subscription
Subscribe magiran.com for 50 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!