نقش تعلیم و تربیت شیعی در انسجام و دفاع از مرزهای ایران در دوره صفویه

باوجودی که تعلیم و تربیت جزء اساسی تمدن بشری و هر کشوری است که به منظور رشد و پیشرفت جامعه به کار می آید، ولی این امر اکثر مواقع مطابق با جهت گیری حاکمان بوده است. در همین راستا پادشاهان صفوی از کلیه ظرفیت های فرهنگی زمان خود از قبیل: خانقاه ها، مساجد، مکتب خانه ها، قهوه خانه ها و مدارس علمیه متناسب با جهت گیری جدید مذهبی یعنی ترویج اندیشه شیعی برای حفظ انسجام اجتماعی استفاده می کردند این نوشتار با هدف بررسی وضعیت تعلیم و تربیت دوره صفویه بر پایه اعتقادات مذهبی و تاثیر آن در دفاع از مرزهای ایران می پردازد. روش تحقیق به صورت توصیفی و تحلیلی با تکیه بر منابع و تحقیقات معتبر تاریخی داخلی و خارجی بوده است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که تعالیم مذهبی شیعی در عرصه های نظامی مانند: جذب نیروی انسانی بیشتر و جبران نواقص تسلیحاتی و تجهیزاتی در دوران صفویه بیشترین تاثیر را در مقابل تجاوزهای همسایه قدرتمند: دولت عثمانی در مرزهای غربی و شمال غربی، دولت ازبکان در مرزهای شرقی و شمال شرقی و استعمارگران پرتغالی در مرزهای جنوبی ایران داشته است، همچنین شرایط سیاسی ایران عصر حاضر در حفظ مرزها از تجاوزهای بین المللی و منطقه ای شباهت زیادی به شرایط زمان صفویه دارد.