اثر فنوتیپ پایه مادری و دوره آبیاری بر زنده مانی و رشد نهال های ارس (Juniprus exclesa) در ایستگاه سیراچال

جنس ارس (Juniperus) در ایران از نظر گستره پراکنش طبیعی پس از بنه رتبه دوم را در میان گونه های درختی دارد، اما وسعت رویشگاه های آن به دلیل کم بودن زاد آوری طبیعی در حال کاهش است. بنابراین، احیای رویشگاه های آن از اهمیت زیادی برخوردار است. در این پژوهش، اثر فنوتیپ پایه مادری و دوره آبیاری بر زنده مانی و پارامترهای رویشی نهال ارس (Juniprus exclesa) به مدت چهار سال در ایستگاه سیراچال مطالعه شد. بیست نهال تولید شده از سه گروه از درختان با فنوتیپ پایه مادری A (تنه صاف)، B (تنه خمیده) و C (توان بذردهی زیاد) در قالب بلوک های کامل تصادفی و به صورت کرت های خردشده در سه تکرار در سال 1389 کاشته شدند. تیمار آبیاری نهال ها در چهار سطح شاهد (بدون آبیاری)، 15 روز یک بار (شش نوبت در سال)، 30 روز یک بار (سه نوبت سال) و 45 روز یک بار (دو نوبت در سال) در سال اول پس از کاشت اعمال شد. تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که در سال اول، تیمار آبیاری بر پارامترهای رویش جاری قطر، ارتفاع و سطح تاج و تیمار فنوتیپ پایه مادری فقط بر رویش جاری قطر تاثیر معنی دار داشت. در سال دوم نیز فقط اثر فنوتیپ پایه مادری بر سطح تاج معنی دار بود. درمجموع، پس از گذشت چهار سال، فقط اثر تیمار آبیاری بر سطح تاج معنی دار بود. یافته ها نشان دادند که یک نوبت آبیاری در زمان کاشت به عنوان یک ضرورت مهم در استقرار نهال های ارس است و در احیای رویشگاه های این گونه باید مورد توجه قرار گیرد. با توجه به نتایج، به نظر می رسد نوع درخت مادری نیز در احیاء رویشگاه تاثیرگذار بوده و درنتیجه، انتخاب بذر از گروه درختان C می تواند در موفقیت برنامه احیای رویشگاه سیراچال موثر باشد.