کنکاشی در ریخت شناسی بازار ایرانی با رویکرد نظریه های فضایی شهر موارد مطالعاتی: بازار شیراز و کرمان

نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
بازار به مثابه قلب شهر ایرانی نه تنها نمود ابعاد اجتماعی فرهنگی اقتصادی شهر؛ بلکه مهمترین فضای شهری و بستر استخوانبندی شهر ایرانی است. در دهه های اخیر توسعه های نسنجیده و زوال بافت مرکزی شهرها حیات کالبدی، اقتصادی، و اجتماعی بازارها را نیز دچار نقصان کرده است که مهمترین چالش بازآفرینی شهری بهشمار میآید.
در این پژوهش، با هدف احیای مهمترین عنصر استخوانبندی فضایی ادراکی شهر تاریخی، به منظور بازآفرینی شهری، باب مطالعات عمیقتر ریختشناسی بازار ایرانی با مطالعه بازار شیراز و کرمان گشوده میشود. در این مطالعه با روش کیفی و به صورت توصیفی تحلیلی در گام نخست با داده های منتج از مطالعات کتابخانه ای و مشاهده نقشه ها، بازار شیراز و کرمان را بر اساس نظریه های فضایی شهر ترانسیک (1986) تحلیل و سپس در گام دوم با مصاحبه عمیق با ده تن از ساکنان شیرازی و یازده تن از ساکنان کرمانی، با انتخاب به روش گلوله برفی، معنای بازار را با تکنیک «تحلیل محتوا» استخراج میشود.
نتایج نشان میدهد که بازار ایرانی در نظریه توده فضا به مثابه یک «فضای شهری سخت» دارای الگوی سازماندهی محوری و زاویهدار است که در شهر به مثابه یک بلوک درشت شهری، همراه با فضاهای باز هندسی، درون خود مانند آرماتور شهری عمل میکند. در نظریه پیوند فضایی نیز بازار به مثابه «فرم گروهی» و «مگافرم» شناخته می شود که مهمترین بستر ارتباطی شهر قدیم را مفصلبندی کند. در نظریه مکان نیز بازار مهمترین عنصر تاریخی و نشانهای برای ساکنان شهرهای تاریخی است که فرم کالبدی منحصر به فرد، مصالح و سبک معماری و ماوای فعالیتهای خریدوفروش و کانون گردشگری شهری دارد. نتایج این پژوهش میتواند به راهکارهای طراحی برای طراحان و برنامهریزان در بازآفرینی شهری منجر شود.
زبان:
فارسی
در صفحه:
109
لینک کوتاه:
magiran.com/p1818030 
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یک‌ساله به مبلغ 990,000ريال می‌توانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
  • حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران می‌شود.
  • پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانه‌های چاپی و دیجیتال را به کاربر نمی‌دهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required

Personal subscription
Subscribe magiran.com for 50 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!