تغییرات نسبت کربن به نیتروژن خاک و پاسخ رشدی گیاه دارویی شاهدانه (Cannabis sativa L.) در واکنش به سطوح مختلف کودهای دامی و شیمیایی

یکی از نکات مهم در بهبود مدیریت زراعی و تولید گیاهان دارویی، ارزیابی سیستم های مختلف تغذیه گیاه است. جهت بررسی تاثیر سطوح مختلف کودهای دامی و شیمیایی بر گیاه دارویی شاهدانه، آزمایشی در سال 1394- 1393 به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه ی تحقیقاتی دانشکده ی کشاورزی دانشگاه بیرجند انجام گرفت. تیمارهای مورد آزمایش شامل کود دامی (صفر، 10، 20 و 30 تن در هکتار کود گاوی پوسیده شده) به عنوان کرت اصلی و کود نیتروژن (صفر، 50 و 100 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار از منبع کود اوره) به همراه کود فسفر (صفر و 80 کیلوگرم فسفر خالص در هکتار از منبع کود سوپرفسفات تریپل) به صورت فاکتوریل به عنوان کرت فرعی بودند. نمونه برداری در دو مرحله ی رویشی و زایشی گیاه انجام گرفت. نتایج آزمایش نشان داد که اثر کود دامی در مرحله ی رویشی بر ارتفاع و قطر ساقه، وزن خشک ساقه و برگ معنی دار نبود، اما کود شیمیایی نیتروژن اثر معنی داری بر ویژگی های رشد داشت. در سطوح صفر، 10 و 20 تن در هکتار کود دامی با افزایش سطح کود نیتروژن، عملکرد بیولوژیک و دانه افزایش یافت. با افزایش سطح کود دامی و نیتروژن شاخص برداشت کاهش یافت، به طوری که کاربرد 30 تن در هکتار کود دامی و 100 کیلوگرم در هکتار نیتروژن، از طریق افزایش بیشتر رشد رویشی این شاخص را به ترتیب 20/18 و 07/13 درصد کاهش دادند. افزایش سطح کودهای نیتروژن و دامی در کاهش نسبتC/N خاک در مرحله زایشی موثر بود. اضافه نمودن فسفر سبب افزایش معنی دار عملکرد دانه (13درصد)، وزن خشک ساقه (42/6 درصد) و برگ (21/15) در مرحله زایشی شد. بر طبق نتایج آزمایش کاربرد تلفیقی 30 تن در هکتار کود دامی و 50 کیلوگرم در هکتار نیتروژن و همچنین 20 تن در هکتار کود دامی و 100 کیلوگرم در هکتار نیتروژن سطوح مناسبی برای تغذیه ی شاهدانه هستند.