بررسی مفهوم غلو و غالی گری در نظریات ولایی حافظ رجب برسی

حافظ رجب برسی یکی از عرفای شیعی مذهب است که درباب مقامات عالی و معنوی و فضائل امام علی (ع) دارای نظریات بلندی است. بعضی از علمای هم زمان و پس از وی او را به غالی بودن متهم نموده اند. برخی هم مانند، امام خمینی و حسن زاده آملی و امینی به دفاع از وی برخاسته و رفع تهمت از جنابش نموده اند. مسئله اصلی نوشتار حاضر، بررسی مفهوم غلو و غالی گری در نظریات ولایی برسی، درباره امیرالمومنین به ویژه در حوزه تاویلات قرآنی وی است. لذا به منظور روشن شدن این که، آیا نظریات ولائی این عارف در مورد آن حضرت غلو آمیز است یا خیر و اگر غلو آمیز است آیا این غلو، غلو الحادی است یا غیر الحادی و اگر غلو آمیز نیست چرا برخی نسبت غلو و غالی گری به ایشان داده اند؛ به بررسی برخی از مهم ترین دیدگاه های ایشان در کلیه آثار وی پرداخته شده است. ای‍ن ب‍ررس‍ی با ریشه یابی مفهوم غلو و ابعاد آن در کلام شیعی به ان‍ج‍ام رسیده است و از آن جائی که بیشترین نظریات ولائی این اندیشمند در کتاب م‍ش‍ارق الاان‍وار ال‍ی‍ق‍ین آمده بیشتر این کتاب مورد توجه قرار گرفته است. نتی‍ج‍ه ای‍ن تحقیق، رفع تهمت غلو در بعد الحادی و غیر الحادی در اندیشه ها و تاویلات قرآنی وی است اگر چه همانطور که علامه مجلسی فرموده مطالبی در اندیشه های این اندیشمند یافت می شود که ایشان در بیان آن ها متفرد است تفصیل مطالب را در مقاله باید جست.