بررسی زمین باستان شناسی برای منشایابی سنگ های استفاده شده در ساخت بناهای ساسانی شهر بیشاپور

سلسله ساسانی که نامشان را از ساسان بزرگ پارس و موبد موبدان معبد آناهیتا دراستخر گرفته اند، از سده سوم تا سده هفتم میلادی در ایران حکومت کردند. مهم ترین ابنیه این دوره را کاخ های عظیم و باشکوه شاهان تشکیل می دهد. شهر بیشاپور ازجمله مهم ترین شهرهای دوره ی ساسانی محسوب می شود که در شهرستان کازرون واقع است. در طی یک بررسی باستانشناسی در اطراف جاده باستانی و سنگفرش مربوط به عصر ساسانی واقع در منطقه کوهستانی موسوم به کتل دختر در شرق شهرستان کازرون، آثار و بقایای چند توده ی سنگی از عصر ساسانی به دست آمده که بر اساس بررسی و تحقیقات باستان شناسان اداره میراث فرهنگی شهرستان کازرون، مشخص شد که این دو مکان به عنوان معدن سنگ مورد استفاده قرار می گرفته اند. سنگ از جمله مصالحی است که برای ساخت بناهای بیشاپور استفاده شده است. با توجه به اینکه در بیشتر موارد بررسی های باستانشناختی بر شواهد مادی استوار است، بنابراین شناخت هرچه بهتر این داده ها و تفسیر آن ها با استفاده از علوم میان رشته ای ضرورت می یابد. بر همین اساس، در این پژوهش ابتدا بررسی میدانی و نمونه برداری از سنگ های مورد استفاده در ساخت بناهای بیشاپور صورت گرفته است و پس از نمونه برداری از بناهای بیشاپور، به مقایسه نمونه های اخذ شده از سایر معادن سنگ شناسایی شده (بر پایه ی روش های آزمایشگاهی) برای پی بردن به منبع احتمالیاستخراج سنگ ها پرداخته شده است. برای دست یابی به این امر، روش های آزمایشگاهی مطالعه مقاطع نازک سنگ ها، و همینطور آنالیز XRD و XRF به کار گرفته شد و با انجام آزمایش ها مشخص شد که سنگ های معادن و بناهای دوره ی ساسانی بیشاپور (کاخ والرین، معبد آناهیتا و برج و باروها) جنس، ترکیبات و ساختار مشابهی دارند.