تعیین سهم تولید رسوب زیرحوضه ها با استفاده از ردیاب های ژئوشیمیایی و رادیونوکلوئید در حوضه آبخیز آشان، استان آذربایجان شرقی
نویسنده:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
فرسایش و تولید رسوب در حوضه آبخیز آشان سبب ایجاد تاثیرات محلی و برونمحلی شده است. تعیین سهم نسبی رسوب زیرحوضه ها با استفاده از تکنیک منشایابی به منظور اجرای برنامه های حفاظت آب و خاک ضروری است. هدف از مطالعه حاضر، تعیین سهم تولید رسوب زیرحوضه ها با استفاده از ردیابهای ژئوشیمیایی و رادیونوکلوئید در حوضه آبخیز آشان است. به این منظور، 30 نمونه رسوب از کف کانال پنج زیرحوضه برداشت و ردیابهای رادیونوکلوئید (سرب 210 (210Pb)، اکتینیوم 228 (228AC)، رادیوم 226 (226Ra)، سزیم 137 ((137Cs، پتاسیم 40 40K)))، ژئوشیمیایی (کلسیم ((Ca، آهن (Fe)، پتاسیم K))، منیزیم (Mg)، منگنز (Mn)، سدیم (Na)) و مواد آلی (OC) اندازهگیری شدند. ترکیب بهینه ردیابها با استفاده از تحلیل آماری کروسکال والیس و تابع تحلیل تشخیص مشخص شد. در نهایت، سهم هریک از زیرحوضه ها در تولید رسوب با استفاده از مدل غیرترکیبی عدم قطعیت بیسین و بر پایه ترکیب بهینه ردیابها تعیین شد. ردیابهای رادیوم 226، سزیم 137، پتاسیم 40، منگنز و کلسیم با قدرت تفکیک کنندگی 80 درصد به عنوان ترکیب بهینه شناسایی شدند. نتایج نشان داد زیرحوضه هریس با 1/70 درصد تولید رسوب نسبت به بقیه زیرحوضه ها بیشترین سهم تولید رسوب را دارد. سازندی که این زیرحوضه در آن واقع شده، سازند پیروکلاستیک و سنگهای رسی است. بنا بر نتایج پژوهش حاضر و مشاهدات میدانی، زیرحوضه هایی که روی سازند پیروکلاستیک و سنگهای رسی واقع شدهاند، بیشترین مقدار تولید رسوب را دارند. این سازند به دلیل قرارگیری در نزدیکی خروجی حوضه آبخیز آشان از یک سو و به دلیل اثری که در پرکردن سد علویان از رسوب از سوی دیگر دارد، برنامه های حفاظت خاک برای کاهش فرسایش خاک و انتقال رسوب باید در آن متمرکز شوند.
کلیدواژگان:
زبان:
فارسی
انتشار در:
صفحات:
615 تا 626
لینک کوتاه:
magiran.com/p1829411
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 1,390,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!