برآورد حقابه زیست محیطی رودخانه قطورچای با استفاده از روش های هیدرولوژیکی و اکوهیدرولوژیکی

تخصیص حقابه زیست‏محیطی رودخانه ها به‏عنوان حلقه مفقوده در مدیریت پایدار منابع آب در ایران، ضرورتی ‏انکارناپذیر برای حفظ اکوسیستم‏های موجود در حوضه های آبریز کشور و همچنین جلوگیری از مرگ تالاب‏ها و دریاچه های منتهی به رودخانه هاست. در این مقاله حقابه زیست‏محیطی رودخانه قطورچای، که از زیرحوضه های مهم حوضه آبریز ارس است، با استفاده از چهار روش هیدرولوژیکی شامل تنانت، تسمن، شاخص تداوم جریان، اسمختین و دو روش اکوهیدرولوژیکی شامل تغییر منحنی تداوم جریان و مدل ذخیره رومیزی مطالعه شد. از بین روش‏های یادشده، روش تغییر منحنی تداوم جریان در کلاس اکولوژیکی C عمدتا به علت سازگاری بیشتر با شرایط هیدرولوژیکی و اکولوژیکی نسبت به سایر روش‏ها و با توجه به درنظرگرفتن محدودیت‏های اکولوژیکی منطقه مطالعه شده و انعطاف‏پذیری آن در ماه های کم‏آبی و پرآبی به‏عنوان روش مناسب انتخاب شد. نتایج نشان داد برای حفظ حیات رودخانه قطورچای در کمترین وضعیت اکولوژیکی قابل‏ قبول (کلاس مدیریت زیست‏محیطی C)، باید شدت‏ جریان متوسط سالیانه 94/6 مترمکعب بر ثانیه) معادل با 48 درصد جریان طبیعی رودخانه) در داخل رودخانه جریان داشته باشد. بررسی های انجام شده نشان داد به‏طور متوسط سالانه 5/6 متر‏مکعب در ثانیه آب از رودخانه قطورچای وارد رودخانه ارس می‏ شود که این میزان تقریبا معادل با حقابه زیست‏محیطی محاسبه‏شده است.