تحلیل خطاهای حروف جر در نگارش عربی آموزان فارسی زبان

مقاله حاضر با روش توصیفی تحلیلی و بر مبنای زبانشناسی مقابله ای و نظریه تحلیل خطا، به بررسی و تحلیل خطاهای حروف جر در نوشتار دانشجویان زبان عربی در ایران پرداخته است. پس از تقسیم بندی خطاها بر اساس منشا بروز، معلوم شد که شایع ترین خطاهای زبان آموزان به ترتیب مربوط به تداخل بینازبانی، درون زبانی و تداخل هردو زبان یا مبهم، و از میان خطاهای بینازبانی بیشترین خطاها مربوطه به بکارگیری حرف «باء» به جای دیگر حروف جر(إلی، علی و فی) است. این امر نشان می دهد که حرف باء به خاطر تشابه ظاهری آن در دو زبان عربی و فارسی، زبان آموز را به اشتباه انداخته است. همچنین در خطاهای درون زبانی بیشترین خطاها مربوط به استفاده از حروف جر دیگر-بویژه إلی، علی و من- به جای حرف «لام» بوده است، نشان می دهد که زبان آموز به دلیل تشخیص ناقص در کاربرد حروف مخصوص زبان عربی، دچار این اشتباه شده است.
فزونی خطاهای بینازبانی بیانگر آنست که دانشجویان زبان عربی در بکارگیری حروف جر تا حد زیادی تحت تاثیر زبان فارسی هستند. از دلایل این امر آنکه؛ در واقع آنها فارسی می اندیشند و عربی می نویسند و دلیل دیگر این که آموزش زبان عربی در ایران بر خلاف زبان انگیسی در سنین پایین چندان مورد توجه قرار نمی گیرد که (طبق نظر زبانشناسان) این امر احتمال تداخل بینازبانی را در سنین بالاتر بیشتر می کند. دلیل دیگر آن است که فارسی و عربی در دو خوشه زبانی متفاوت هستند. زبان عربی در خوشه سامی جای دارد، برخلاف فارسی و انگلیسی که هردو متعلق خوشه هند و اروپایی هستند.