ارزیابی برخی از ویژگی های کیفی دانه هندوانه طی فرآیند خشک کردن

خشک کردن یکی از متداول ترین اشکال فرآوری محصول های کشاورزی بوده و هدف از آن افزایش ماندگاری فرآورده نهایی است. هدف از این مطالعه بررسی اثر فرآیند خشک کردن دانه هندوانه (رقم کلاله) با خشک کن استوانه ای دوار ناپیوسته آزمایشگاهی بر خصوصیات کیفی دانه هندوانه خشک شده است. فاکتورهای دما (30، 45 و 60 درجه سانتی گراد) و میزان پر بودن مخزن (25%، 50% و 75%) در طی فرآیند خشک کردن تا رسیدن رطوبت دانه هندوانه به میزان 4/7% بر پایه خشک در نظر گرفته شدند. اثر این پارامترها و اثر متقابل آنها بر روی نیروی شکست در دو جهت بارگذاری عمودی و افقی نمونه ها، قوه نامیه نمونه ها (درصد جوانه زنی)، انرژی مخصوص مصرفی خشک کن و پارامتر های رنگی نمونه ها (L*، a* و b*) بررسی شد. نتایج نشان داد که اثر دما بر همه صفات اندازه گیری شده معنی دار است و اثر میزان پر بودن مخزن نیز بر همه صفات به غیر از نیروی شکست در جهت بارگذاری عمودی معنی دار بود. بررسی اثر متقابل این دو فاکتور نیز نشان دهنده اثر معنی داری بر قوه نامیه نمونه ها (درصد جوانه زنی)، انرژی مخصوص مصرفی خشک کن و پارامتر رنگی (a) بود. نمونه های خشک شده در دمای 30 درجه سانتی گراد با 50 درصد پر بودن مخزن بیشترین درصد جوانه زنی (قوه نامیه) را با خشک کن استونه ای دارد. بیشترین مقدار پارامتر رنگی a مربوط به نمونه خشک شده در دمای 45 درجه با 50% پر بودن مخزن رخ داده است. در هر یک از دما های خشک کردن با افزایش میزان پر بودن مخزن انرژی مصرفی خشک کن برای خشک کردن نمونه ها افزایش می یابد. بهینه دما و میزان پر بودن مخزن برای خشک کردن دانه هندوانه برای ارائه به بازار (مصرف آجیلی) و مصرف بذری با خشک کن استوانه ای، نمونه ها باید به ترتیب در دمای 60 درجه سانتی گراد با 25 درصد پر بودن مخزن و دمای 30 درجه سانتی گراد با 50% پر بودن مخزن خشک شوند.