مقایسه برخی شاخص های فیزیکو-شیمیایی و میکروبی خاک در سال های پس از آتش سوزی در جنگل های زاگرس شهرستان پاوه

با افزایش فراوانی آتش سوزی ها در جنگل های زاگرس، بررسی کیفیت خاک در کوتاه و بلند مدت بسیار با اهمیت است. در این پژوهش تغییرات برخی ویژگی های فیزیکی-شیمیایی و ویژگی های میکروبی در کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت پس از آتش سوزی مورد مقایسه قرار گرفت. برای این منظور، در یک رویشگاه سه تیمار پساآتش سوزی با زمان های1، 3 و 10 سال پس از آتش سوزی انتخاب و به ترتیب با TSF=1، TSF=3 و TSF=10 نشان داده شد. در نزدیک ترین نقطه به هر تیمار، یک شاهد نیز برای هر یک از تیمارها در نظر گرفته و به ترتیب با C1، C3 و C10 نشان داده شد. نمونه برداری از عمق0 تا 20 سانتی متری انجام شد. در مجموع با در نظر گرفتن 3 تیمار پساآتش سوزی و 3 شاهد و هر کدام با 4 تکرار در مجموع تعداد 24 نمونه مرکب خاک برداشته شد. برخی ویژگی های فیزیکو شیمیایی و میکروبی خاک به منظور مقایسه تغییرات آنها در سال های پس از آتش سوزی اندازه گیری و تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که تغییر معنی داری در بافت خاک مشاهده نشد. رطوبت خاک در تیمارTSF=1 کاهش معنی داری یافت اما در تیمارهای TSF=3 و TSF=10 به سطح قبل از آتش سوزی برگشت. جرم مخصوص ظاهری در تیمارهای TSF=1 و TSF=3 کاهش یافت اما تیمار TSF=10 با C1 اختلاف معنی داری نداشت.pH ، CEC،EC و P در تیمار TSF=1 افزایش معنی داری نسبت به C1 نشان داد. در تیمارهای TSF=3 و TSF=10، مقدارpH و CEC به سطح قبل از آتش سوزی برگشته اما EC و P خاک نسبت به شاهد کاهش معنی دار داشتند. کربن آلی و نیتروژن کل در همه زمان های پس از آتش سوزی کاهش معنی دار داشت. نسبت C:N خاک تغییر معنی داری نشان نداد. کربن زی توده میکروبی یک سال پس از آتش سوزی کاهش معنی داری نشان داد، اما در تیمار TSF=3 و TSF=10 اختلاف معنی داری با شاهد نداشت. تنفس برانگیخته در تیمار TSF=1 به طور معنی داری افزایش یافت اما در تیمارهای TSF=3 و TSF=10 کاهشی معنی دار داشت. تنفس پایه در تیمارهای TSF=1، TSF=3 و TSF=10 کاهش معنی داری نسبت به شاهدشان نشان دادند. کسر متابولیک در تیمارهای TSF=1 و TSF=3 افزایش معنی داری نسبت به شاهد نشان داد اما در تیمار TSF=10 به سطح قبل از آتش سوزی بهبود یافت. کسر میکروبی در تیمار TSF=1 نسبت به شاهد کاهش یافت اما در تیمار TSF=3 افزایش در تیمار TSF=10 به سطح قبل از آتش سوزی بهبود یافت. با توجه به نتایج آنالیز چند متغیره (تشخیصی) همه تیمارها از یکدیگر تفکیک شدند. گرچه جداسازی تیمارها بر اساس ویژگی های فیزیکوشیمیایی خاک نسبت به ویژگی های میکروبی خاک بهتر انجام شده بود. نتیجه گیری شد که در جداسازی تیمارها، مهم ترین متغیرهای فیزیکوشیمیایی شامل هدایت الکتریکی، نیتروژن، ظرفیت تبادل کاتیونی و فسفر و مهم ترین متغیرهای میکروبی شامل کربن زی توده میکروبی، تنفس پایه و برانگیخته و کسر میکروبی بودند.