مدلسازی ریاضی دو هدفه برای مکان یابی ایستگاه های دوچرخه با در نظر گرفتن تعداد سفر - مطالعه موردی

افزایش آلودگی هوا و همچنین گرم شدن کره زمین باعث شده است که تمرکز مدیران و برنامه ریزان شهری بیشتر معطوف به حمل و نقل پاک و به عبارتی دیگر حمل و نقل همگانی گردد. در همین راستا نیز دوچرخه به عنوان یکی از ارکان حمل و نقل پاک بسیار مورد توجه برنامه ریزان قرار گرفته است و سعی در فرهنگ سازی برای استفاده از آن می کنند. به همین دلیل و برای افزایش استفاده از سیستم های اشتراک گذاری دوچرخه، در این مقاله به مکان یابی ایستگاه های دوچرخه و تعیین ظرفیت آن ها پرداخته می شود و به این منظور در ابتدا به ارائه یک مدل برنامه ریزی ریاضی پرداخته می شود. در این مدل، تقسیم شهر به تعدادی ناحیه ترافیکی و تعیین تعداد ایستگاه های دوچرخه صورت می گیرد. اهداف مهم این مدل، کمینه کردن تعداد ایستگاه ها و ظرفیتی است که بایستی در سطح شهر ایجاد و نصب گردد و همچنین بیشینه کردن فاصله دو ایستگاه که در ناحیه ایجاد می شوند، است. سپس الگوریتم تکاملی چندهدفه معروف به الگوریتم ژنتیک مرتب شده نامغلوب (NSGA-II) برای حل آن استفاده می شود. در انتها نیز برای ارزیابی قابلیت اجرایی مدل ارائه شده در این مقاله، مکان یابی ایستگاه های دوچرخه یک کلان شهر به عنوان مطالعه موردی انجام می گیرد. نتایج حاصل از اجرای الگوریتم NSGA-II دو جواب را برای مساله نشان داد که با مقایسه مقادیر تابع هدف در دو جواب بدست آمده نشان داد که جواب دوم که هدف اول مساله را کمینه و هدف دوم را بیشینه نموده بود مناسب تر است.