پیش بینی رفتارهای خود مراقبتی براساس رابطه بیمار- پزشک و پریشانی هیجانی در نوجوانان مبتلا به دیابت

دیابت از جمله بیماری هایی است که برای بهبودی و کمتر شدن اثرات آن، نیازمند انجام رفتارهای خودمراقبتی است. هدف پژوهش حاضر پیش بینی رفتارهای خودمراقبتی براساس پریشانی هیجانی و رابطه بیمار- پزشک در نوجوانان مبتلا به دیابت بوده است.
طرح پژوهش حاضر از نوع همبستگی و جامعه ی آماری کلیه ی نوجوانان مبتلا به دیابت شهر شیراز بودند. بدین منظور 198 نوجوان مبتلا به دیابت نوع یک و دو به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه ی خودمدیریتی دیابت، پرسشنامه ی پریشانی هیجانی و پرسشنامه ی ارتباط بیمار- پزشک بود. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها، از رگرسیون چندگانه استفاده شد.
نتایج ضرایب همبستگی نشان داد که رفتارهای خود مراقبتی با پریشانی هیجانی رابطه ی منفی معنادار و با ارتباط بیمار- پزشک رابطه ی مثبت و معنادار داشت. اما نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که تنها پریشانی هیجانی پیش بینی کننده قوی و معنادار رفتارهای خود مراقبتی بود (001/0 >P ،5/0- =β). همچنین از بین مولفه های پریشانی هیجانی تنها مولفه ی موانع درمان (001/0 >P، 5/0- =β) به طور معنادار رفتارهای خود مراقبتی را پیش بینی کرد. اما رابطه ی بیمار- پزشک نتوانست به طور معنادار پیش بینی کننده ی رفتارهای خود مراقبتی باشد (05/0 P> ،09/0=β).
با توجه به نتایج به دست آمده می توان ادعا کرد که پریشانی هیجانی (به ویژه مولفه ی موانع درمان) نقش مهمی در رفتارهای خود مراقبتی نوجوانان مبتلا به دیابت ایفا می کنند. از این رو، لزوم رسیدگی به وضع روانی و نیز از میان برداشتن موانع درمان در راه نوجوان مبتلا به دیابت ضروری به نظر می رسد.