ادجوانت های واکسن: گذشته، حال و آینده

ادجوانت ها جزء مهمی از واکسن ها را تشکیل می دهند. این ترکیبات برای افزایش ایمنی زایی واکسن ها از جمله واکسن های DNA و تحت واحدی (پپتیدها، پروتئین ها و ذرات شبه ویروس)، همچنین برای دستیابی به روش های جدید موجود برای پیشگیری و یا درمان بیماری های عفونی مزمن و سرطان ها مورد استفاده قرار می گیرند. در این مقاله با استفاده از 97 عنوان مقاله منتشر شده در نمایه نامه های Google scholar و PubMed بین سال های 1980 لغایت 2016 میلادی به شرح جنبه های فرمولاسیون ادجوانت ها، بررسی های ایمنی و درک مکانیسم فعالیت ادجوانت ها و همچنین اثرات جانبی آنها پرداخته شده است. ادجوانت ها بر طبق مکانیسم فعالیت به دو گروه عمده تقسیم بندی می شوند. گروه اول سیستم های انتقالی واکسن است که به صورت ذره ای بوده و آنتی ژن های وابسته را به سلول های ارایه دهنده آنتی ژن هدایت می کنند. گروه دیگر ادجوانت های محرک ایمنی را در بر می گیرند که از پاتوژن ها مشتق می شوند. این گروه اغلب الگوهای مولکولی وابسته به پاتوژن را که در سیستم ایمنی ذاتی فعال هستند؛ تحت تاثیر قرار می دهند. ادجوانت ها باعث القای پاسخ سلولی و هومورال به خصوص آنتی بادی های خنثی کننده می گردند که منجر به جلوگیری از اتصال پاتوژن ها به گیرنده های سلولی آنها می شوند. ادجوانت های القا کننده ایمنی Th1 به میزان قابل توجهی مورد نیاز هستند. چنین ادجوانت هایی ایمنی سلولی مناسبی را در برابر واکسن های تحت واحدی که خود ایمنی زایی پایینی دارند؛ تهییج می کنند. گرچه توجه به ادجوانت های جدید که برای واکسن های نوین ضروری هستند؛ دارای اهمیت است؛ به دلیل خطرات احتمالی که ممکن است بر سلامتی داشته باشند و عدم اطلاع کافی از مکانیسم عمل آنها، استفاده از این ادجوانت ها دارای محدودیت است.