ارزیابی ریسک سلامت و منشا عناصر بالقوه سمناک در خاک مکان های دفن زباله های غیرمهندسی استان کرمانشاه

در این پژوهش غلظت عناصر آرسنیک، کادمیم، کروم، نیکل، سرب، روی و مس در 30 نمونه خاک سطحی 8 مکان دفن زباله در استان کرمانشاه تعیین شد. ارزیابی ریسک سلامت برای مشخص شدن عوارض سرطانزایی و غیرسرطان زایی در بزرگسالان و کودکان استفاده شد. علاوه بر این مسیرهای در معرض قرار گیری آلاینده های مهم (جذب پوستی، تنفس و مصرف) در خاک مکان های دفن زباله بررسی شد. ترتیب میانگین غلظت عناصر انتخابی نمونه های خاک به صورت روی< نیکل< سرب< کروم< مس < آرسنیک< کادمیم است. مقایسه میانگین غلظت عناصر انتخابی در نمونه های خاک با مقدار میانگین خاک جهانی نشان می دهد که عناصر روی، سرب و نیکل در خاک محدوده بررسی شده غلظت بیش تر دارند. نتایج عامل آلودگی(CF) نشان داد که عناصر کادمیم، مس، روی و سرب آلودگی بسیار زیاد دارند. ارزیابی نتایج عامل غنی شدگی (EF) مشابه با عامل آلودگی برای عناصر کادمیم، کروم، سرب، مس و روی نشان دهنده غنی شدگی بیش تراین عناصر تحت تاثیر منشاهای انسان زاد است. مقادیر ضریب خطر در بزرگسالان برای عنصر کروم بیش تر از یک و برای عناصر کادمیم، سرب، مس، آرسنیک، نیکل و روی کم تر از یک در نمونه های خاک محل های دفن زباله های پاوه، جوان رود، اسلام آباد غرب، روانسر و کرمانشاه به دست آمد. نتایج ضریب خطر بر مبنای جذب پوستی و مصرف درکودکان به ترتیب برای عناصر آرسنیک و سرب در محل دفن زباله های پاوه، جوانرود، روانسر، کرمانشاه، سنقر و در محل دفن زباله های قصر شیرین و اسلام آباد غرب بیش تر از یک به دست آمد که نشان دهنده پتانسیل ریسک در این مناطق است.