تحلیل جامعه شناختی «داغ ننگ» در داستان کوتاه من وراء الحجاب و الساقطه (رویکرد نمایشی اروینگ گافمن)

در این نوشتار بر پایه روش تحلیلی توصیفی و با استفاده از نقد جامعه شناسی نمایشی به بررسی داستان های کوتاه الساقطه و من وراءالحجاب نوشته ذنون ایوب (از نوگرایان ادبیات داستانی معاصر عراق) بر اساس نظریات اروینگ گافمن (1922-1982) پژوهشگر کانادایی حوزه مطالعات جامعه شناسی و انسان شناسی) می پردازیم تا چگونگی لکه دارشدن هویت اجتماعی شخصیت های داغ خورده در کنش متقابل با افراد سالم و توانمندی اجرایی آنان را بررسی کنیم. یافته های پژوهش نشان می دهد که فاش شدن نابهنجاری داغ خورده در داستان الساقطه سبب به حاشیه رفتن، عدم پذیرش، و افزایش شکاف بین وی و جامعه می شود که در پی آن شخص در موقعیت های بحرانی قرار می گیرد؛ اما شخص داغ خورده در من وراءالحجابمی تواند با کنترل حریم پشت صحنه و پایبندی به نقش اجتماعی اش، راز خود را از دیگران پنهان دارد، و اجازه ندهد، هویت اجتماعی اش خدشه دار شود. افزون بر این، دیگر یافته های این جستار بیانگر این است که علت داغ در هر دو داستان، دلبستن به عشقی ممنوعه است؛ رابطه سهام با احسان بدون رعایت ضوابط عرفی و اجتماعی در من وراء الحجاب و نیز ارتباط نامشروع زن روسپی با آدمهای هرزه در الساقطه، لذا برای تبیین این دو رویکرد، شیوه اجرای شخصیت های اصلی دو داستان، کنش ها، هنجارشکنی ها و چگونگی داغ خوردن و میزان توانمندی داغ خورده در برخورد با افراد مقبول جامعه، و واکنش اطرافیان آنها در قبال ننگ، براساس نظریه گافمن مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است.