استفاده از مدل تابعیت تصادفی دو متغیره در تجزیه ژنتیکی صفت شیر گاومیش های بومی ایران

مدل های تابعیت تصادفی دو متغیره برای برآورد اجزای(کو) واریانس رکوردهای روز آزمون تولید شیر در دوره اول و دوم شیردهی گاومیش استفاده شد. داده ها شامل 10133 رکورد روز آزمون تولید شیر متعلق به 862 گاومیش در دوره شیردهی اول و 786 گاومیش در دوره شیردهی دوم بودندکه توسط مرکز اصلاح نژاد دام و بهبود تولیدات دامی کشوراز سال 1372 تا 1390 جمع آوری شده بودند. در مدل تجزیه، اثرات ثابت گله-تاریخ روز آزمون(HTD)، سال-فصل (YS) زایش برآزش شدند و سن حیوان در هنگام زایش به عنوان متغیر همراه در نظر گرفته شد. اثرات تصادفی مدل شامل اثر ژنتیکی افزایشی، اثر محیطی دائمی و اثرات باقیمانده بودند. اجزای (کو) واریانس مورد نیاز برای برآورد پارامترهای ژنتیکی صفات مورد مطالعه با روش حداکثر درست نمایی محدود شده (REML) در نرم افزارWOMBAT به دست آمد. درمدلی با دو دوره زایش، رکوردهای روز آزمون هردوره شیردهی به عنوان یک صفت جداگانه در نظر گرفته شد. در دوره شیردهی اول، مقدار وراثت پذیری کم تا متوسط (در دامنه ای بین 05/0تا 26/0) و با یک الگوی نامنظم برآورد گردید. دردوره شیردهی دوم، مقدار وراثت پذیری از 29/0 در روز آزمون اولیه به 31/0 در روز آزمون دوم افزایش یافت؛ سپس با اندکی کاهش در طول دوره شیردهی مجددا در دو روز آزمون انتهایی روند افزایشی (به ترتیب 14/0 و 29/0) نشان داد. دامنه همبستگی ژنتیکی بین روز آزمون اول در دوره شیردهی اول با تمام روز آزمون ها در دوره شیردهی دوم بین 07/0- تا 73/0+ گزارش شد. وراثت پذیری رکوردهای روز آزمون تولید شیر در بخش های ابتدایی شیردهی برای دوره شیردهی اول و دوم زیاد بود که نشان می دهد این صفت می تواند در ماه های ابتدایی شیردهی به عنوان معیار انتخاب در گاومیش های بومی ایران استفاده شود.