نقش پژوهش و دراماتورژی در (باز)ترجمه: نگاهی به ویرایش و بازترجمه آثار ایبسن به قلم بهزاد قادری

مقاله حاظر با بررسی ترجمه پنج نمایش نامه هنریک ایبسن شامل مرغابی وحشی، جن زدگان، روسمرسهولم، وقتی ما مردگان سربرداریم و آیولف کوچولو، به قلم بهزاد قادری، می کوشد نقش «پژوهش» و «دراماتورژی» را در این ترجمه ها نشان دهد. بدین منظور، پس از مروری بر کردار نگارشی و پژوهشی مترجم، تقسیم بندی مشخصی در سه سطح پیرامتنیت، بینامتنیت و متنیت صورت گرفته، مصادیق هر یک ارائه شده و با تحلیل تفصیلی داده های منتخب، این دو ویژگی در ترجمه های قادری کندوکاو شده است. یافته های مقاله مبین آن است که پیرامتن را در آثار این مترجم می توان به سه عنصر مقدمه ، نقد و پانویس تقسیم کرد. توسل مترجم به مناسبات بینامتنی از یک سو به منظور تحلیل ادبی آثار و از سوی دیگر برای معادل یابی مناسب صورت گرفته است. ارزیابی ترجمه های قادری در سطح متنیت نیز توفیق نسبی او در ضبط محاوره در رسانه نوشتار توام با رویکردی متعادل و متوازن، بازآفرینی گوناگونی بیان در دو سطح «کاربر» و «کاربرد» زبان و گرایش به ترجمه های اصطلاحی را نشان می دهد. تاکید همیشگی بر ارجحیت وجه «اجرایی» متون نمایشی مقصد بر وجه ادبی آن ها نیز از دیگر ویژگی های ترجمه های قادری است.