بررسی رابطه اندازه دولت ورشد اقتصادی ایران: کاربردی از مدلهای حالت-فضا و خودرگرسیون با وقفه های توزیعی

بارو 1990 با وارد کردن مخارج دولت به تابع رشد نشان داد که میزان فعالیت-های دولت تاثیر مثبتی بر رشد اقتصادی دارد، اما چنانچه میزان مخارج دولت بیش ازاندازه مشخصی افزایش یابد، فعالیت های دولت تاثیر منفی بر رشد اقتصادی خواهد داشت. در این زمینه، این مقاله بر مبنای مدل نظری رشد بارو و یک الگوی تجربی برای اقتصاد ایران، به بررسی رابطه اندازه دولت از منظر مخارج عمرانی و جاری با رشد تولید ناخالص داخلی ایران با به کارگیری الگوی خود رگرسیون با وقفه های توزیعی و رهیافت پارامتر متغیر با استفاده از داده-های سالانه طی دوره 1393-1346 می پردازد. ابتدا با استفاده از آزمون ریشه واحد لامزداین پاپل (1997) و آزمون های هم انباشتگی گریگوری هانسن (1996) و سایکنن لوتکیپل (2002) به ترتیب به بررسی انباشتگی و هم-انباشتگی متغیرها پرداخته شد. نتایج این بخش تحقیق نشان از وجود شکست-های ساختاری در متغیرهای تحقیق دارد که روابط بین متغیرها را تحت تاثیر قرار می دهد. سپس با استفاده از مدل خود رگرسیون با وقفه های توزیعی مقدار آستانه با لحاظ شکست های ساختاری برای مخارج جاری 2/15 درصد و برای مخارج عمرانی 2/8 درصد تولید ناخالص داخلی سرانه به دست آمد. با توجه به انتقاد لوکاس به صورت نظری و اثبات وجود شکست های ساختاری متعدد در اقتصاد ایران، از مدل حالت فضا برای بررسی رابطه رشد و اندازه دولت استفاده شد و نتایج نشان داد که ضرایب متغیرهای مورداستفاده در طی زمان ثابت نیست و این پارامترها در گذر زمان با توجه به منبع تکانه، رفتار متفاوتی را از خود نشان می دهند.