اثر تعدیل مخارج خانوار با قیمت های منطقه ای بر شاخص های فقر در مناطق شهری ایران

اندازه گیری دقیق میزان فقر و چگونگی توزیع افراد فقیر در مناطق مختلف، علاوه بر آنکه برای اهداف شناختی و تحلیلی با اهمیت است، می تواند دلالت های سیاستی متفاوتی نیز در پی داشته و در عین حال ارزیابی عملکرد سیاست های اتخاذ شده را نیز متاثر سازد. به طور معمول برای اندازه گیری فقر، مخارج خانوارها مورد توجه قرار می گیرد و براساس یک خط فقر و شاخص های مختلف پیشنهاد شده برای اندازه گیری فقر، میزان فقر اندازه گیری می شود. اشکال اساسی این روش کار آن است که قدرت خرید مخارج نادیده گرفته می شود؛ در واقعیت، خانوارها با سطح یکسان مخارج در مناطقی که سطح بالاتری از قیمت ها در آن جاری است، از رفاه کمتری برخوردارند. از آنجا که شاخص قیمت مصرف کننده در مناطق مختلف، سطح قیمت ها را منعکس ننموه و تنها به تغییرات قیمت حساس است، استفاده از این شاخص برای لحاظ قدرت خرید های متفاوت مناسب نیست. در این مقاله شاخصی برای انعکاس سطح قیمت ها در سال 1390 ساخته شده و فرضیه برابری معیارهای فقر، پیش و پس از تعدیل سری مخارج با شاخص سطح قیمت ها با استفاده از آزمون های آماری و نیز با کاربست رویکرد تسلط آزمون شده است. بر اساس نتایج، برمبنای تمام معیارهای فقر (که ویژگی یکنوایی ضعیف را تامین می نمایند) و فارغ از مقدار در نظر گرفته شده به عنوان خط فقر، به واسطه تعدیل، تمامی کمیت های محاسبه شده برای فقر با کاهش مواجه می شوند. همچنین پس از تعدیل، رتبه بندی استان های کشور از نظر میزان فقر با تغییرات چشم گیری مواجه می شود. این تغییر رتبه بندی می تواند تسهیم بودجه های کاهش فقر (دولتی یا بودجه های نهادهای عمومی و غیرانتفاعی) در استان های مختلف را دگرگون سازد.
طبقه بندی JEL: C40، E31، I32