نقش پلیس در تعارض میان رعایت حقوق شهروندی با قاعده نهی از منکر

یکی از واجبات مورد تاکید در اسلام، قاعده نهی از منکر است که به عنوان یکی از فرایض بزرگ الهی شمرده می شود. از سوی دیگر، یکی از بارزترین مصداق های حقوق شهروندی، حریم خصوصی است که لزوم رعایت آن از موضوعات با اهمیت در قرآن و سنت اسلامی است و در آیات و احادیث متعدد بر وجوب احترام به آن امر شده است. امروزه پلیس مهم ترین نهاد رسمی اجرای نهی از منکر در جوامع مختلف است. در این میان، گاهی اجرای این فریضه توسط پلیس، مستلزم نادیده گرفتن وجوب احترام به حریم خصوصی شهروندان خواهد بود. گرچه، نهی از منکر قاعده ای فراگیر است؛ لیکن مسئولیت ذاتی پلیس نسبت به جمع قاعده نهی از منکر و رعایت حقوق شهروندی امری بدیهی و غیرقابل انکار است. از این رو، تبیین و بررسی مناسبات میان این دو امر براساس آیات قرآن و روایات و همچنین ادله موافقان و مخالفان ضروری می کند. روش انجام پژوهش حاضر، توصیفی- تحلیلی، از نظر هدف، کاربردی و شیوه اجرا و گردآوری اطلاعات، اسنادی است. در این راستا، آیات و روایات مرتبط، همچنین ادله موافقان و مخالفان «جواز ورود به حریم خصوصی افراد شهروندان با هدف نهی از منکر» با روش مطالعه تطبیقی، جمع آوری و تفسیر شده است. یافته ها و بررسی آیات و روایات موجود در خصوص این دو موضوع و تبیین ادله موافقان و مخالفان نشان می دهد که در صورت تعارض میان نهی از منکر با حرمت ورود به حریم خصوصی افراد براساس دیدگاه غالب، تقدم رعایت حریم خصوصی بر نهی از منکر است و تنها به صورت استثنائی و به دلیل وجود مصلحت بزرگی همچون «حفظ نظام و اسلام» است که می توان در حد ضرورت و با رعایت شرایط و مراتب امر به معروف و نهی از منکر، اقدام به ورود به حریم خصوصی شهروندان کرد.