ویژگی های قواعد شکلی (آیین دادرسی مدنی)

هرچند به ظاهر مفهوم قواعد شکلی امری بدیهی به نظر می رسد، برخلاف این ظاهر می توان گفت هنوز ماهیت، ویژگی ها و کارکردهای این قواعد آنچنان که شایسته است، تحلیل نشده و به راستی مفهوم و ویژگی های این قواعد مورد سوال است. از فلاسفه بسیار قدیمی می توان بنتام را نام برد که به تبیین مفهوم قواعد شکلی پرداخته است و از نظر وی قواعد شکلی وسیله اجرای حق های ماهوی هستند. قواعد شکلی هم از حیث اهداف و هم از حیث ویژگی ها و همچنین از حیث کارکردها از قواعد ماهوی متفاوت اند. این قواعد ابزار اعمال حاکمیت اند؛ ابزار تامین حق های شکلی اند؛ حالتی انتخابی دارند؛ بر قواعد ماهوی تفوق دارند؛ عوام فهم نیستند و به شیوه هایی خاص بین حق های شخصی و حاکمیت هارمونی برقرار می کنند و نظم را در بین خود مردم و همچنین بین دولت و مردم برقرار می سازند.