تحلیل انتقادی تصحیحات و چاپ های «دیوان شمس تبریزی»

کلیات شمس، قرن ها کتاب محبوب حلقه های سماع و اهل ذوق و عرفان و دوستداران غزل ناب بوده است. نخستین چاپ انتقادی آن در سالهای 1336-1344 به تصحیح استاد فروزانفر منتشر شد. چاپ های بعدی، آشکار و پنهان، بر اساس همان چاپ صورت گرفته است؛ بعضی به اهتمام افراد و بعضی با مباشرت ناشر. در کنار این چاپ ها تنها چاپ قابل اعتنا، چاپ دو جلدی استاد سبحانی است که در سال1381به بازار نشر آمد و با توضیحاتی مفید همراه بود.
چاپ فروزانفر با همه امتیازاتش، منتقدانی نیز داشت. از جمله منتقدان آن استاد شفیعی بود که در مقدمه گزیده خود از غزلیات شمس، تصحیح دیگری از آن را ضروری دانست.
آخرین کار شفیعی در این خصوص، گزیده کامل تری از آن بود که در سال 1388 انتشار یافت. علی رغم انتظار، این گزینش، جز چند مورد تصحیح قیاسی کاملا بر چاپ فروزانفر استوار است.
این مقاله به چند و چون تصحیح فروزانفر از غزلیات، چاپ های قبل و بعد از آن و گزیده مفصل شفیعی تنها از منظر نسخه شناسی و تصحیح پرداخته است.