نقدها را بود آیا که عیاری گیرند گفت وگو درباره آسیب شناسی وضعیت نقد کتاب

مدتی بود که در صدد نوشتن یادداشتی درباره وضعیت نقد ادبی در کشور عزیزمان بودم و باید از آقای عمارتی مقدم تشکر کنم که با نوشتن «بررسی و نقد رساله های شعری فلاسفه مسلمان از فن شعر ارسطو: ترجمه در زمانه عسرت» فرصت این کار را برایم فراهم کرد. منتها پیش از هر چیز عرض کنم این نوشته بیش از آنکه «پاسخ به نقد یک محقق جوان و مستعد» باشد، گفتگو درباره «شیوه نقدی» است که این روزها در نوشتارهای انتقادی رواج یافته و به نظرم برای جریان نقد ادبی زیان آور است؛ شیوه ای که احتمالا بخشی از آن به نسل ما برگردد و من به عنوان معلمی از آن نسل خود را در مورد آن مسئول و تا حدی مقصر می دانم. گاهی زمینه غالب منتقدان را میان سالان تشکیل می دهند و گاه سنت نقد در اختیار سالخوردگان قرار می گیرد و زمانی منتقدان جوان فعال ترند. هر کدام از این سه وضعیت، اقتضائات، فواید و ایرادهایی دارد که به جای خود قابل بررسی است. این طور به نظر می رسد که در شرایط فعلی منتقدان جوان، مستعد و جویای نام بیشتر هستند و خوشبختانه یکی پس از دیگری وارد عرصه نقد و نظریه می شوند. این وضعیت چشم انداز روشنی را پیش روی نقد ادبی در برابرمان قرار می دهد، به شرط این که همگی مراقب باشیم، از دو سوی بام «گرفتاری در رکود و تعارف و تعریف» و یا «خام پردازی» سقوط نکنیم. دیگر این که بر خلاف استادان نسل پیش از ما که غالبا با در پیش گرفتن «استراتژی سکوت» در قبال نقد آثارشان، عملا خود را برتر از منتقد و اساسا در معرض نقد قرار گرفتن می دیدند، من فکر می کنم دوران خود مقدس پنداری و برتر دانستن خویش از نقد به پایان رسیده و ما با پاسخ به نقدهای منتقدان، می توانیم وظیفه خودمان را در پیشبرد فرآیند نقد و احیانا جهت دادن به آن به انجام رسانیم. پاسخ ما به نقدهای نوشته شده بر آثارمان، در درجه نخست احترام به نقد و در درجه دوم تکریم شخصیت منتقد است که هر دو امر خجسته و مبارکی است و نتایج خوبی در پی دارد. من سعی می کنم ضمن طرح نکات انتقادی مربوط به وضعیت نقد ادبی در کشور، درباره برخی ایرادهای مطرح شده در مقاله آقای عمارتی مقدم هم سخن بگویم.