رزیابی اثربخشی سناریوهای احیای آبخوان توسط شاخص های پایداری و بهره برداری منابع آب، مطالعه موردی: آبخوان شهرکرد

نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
افزایش بی رویه ی جمعیت در کشور، محدودیت منابع آب سطحی و بهره برداری بیش از اندازه از آبخوان ها باعث افت شدید سطح آب زیرزمینی در بسیاری از دشت های کشور همچون دشت شهرکرد شده است. در پژوهش حاضر جهت مدیریت بهینه دشت مذکور، مدل کمی این آبخوان تهیه سناریوهای کاهش برداشت 5، 10 درصد، ساخت سد زیرزمینی و تغذیه مصنوعی برای 3 سال آینده پیش بینی و تاثیر آن ها مدل سازی شده است. در نهایت دو شاخص فنی پایداری (Iu) و بهره برداری اصلاح شده (WEI+) جهت تعیین میزان اثربخشی سناریوها محاسبه می شود. شاخص پایداری نشان دهنده ی میزان مصرف از منابع طبیعی موجود با توجه به مقدار تقاضا است که مقدار بهینه آن عدد 1 بوده و می تواند مقادیر منفی نیز داشته باشد. شاخص بهره برداری نیز بیان کننده ی مقدار فشار به منابع آب با توجه به مقدار برداشت بوده و دارای مقادیر مثبت و مقدار بهینه ی آن، اعداد نزدیک به صفر می باشد. نتایج به دست آمده نشان می دهد وضعیت اولیه ی آبخوان بسیار نامناسب و برداشت از آبخوان بیش از ظرفیت آن می باشد. مقدار شاخص بهره برداری برای حالتی که سناریویی وجود ندارد، برابر با 068/1 و برای سناریوهای سد زیرزمینی، اجرای طرح تغذیه مصنوعی، کاهش برداشت 5 و 10 درصد به ترتیب برابر با 068/1، 061/1، 045/1 و 969/0 می باشد. همچنین مقادیر شاخص پایداری به ترتیب برابر با 070/0، 070/0، 071/0، 078/0 و 114/0 می باشد. نتایج نشان داد، سناریو کاهش 10 درصد برداشت، بهترین سناریو بوده و پس از آن، سناریوهای کاهش 5 درصدی برداشت از چاه ها در طرح تغذیه مصنوعی و سد زیرزمینی در جایگاه های بعدی قرار گرفته اند. با استفاده از دو شاخص بازتعریف شده در این مقاله می توان به بررسی عملکرد آبخوان های دیگر و روش های مدیریتی مختلف پرداخت.
زبان:
فارسی
صفحات:
267 تا 281
لینک کوتاه:
magiran.com/p1843584 
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یک‌ساله به مبلغ 990,000ريال می‌توانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
  • حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران می‌شود.
  • پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانه‌های چاپی و دیجیتال را به کاربر نمی‌دهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required

Personal subscription
Subscribe magiran.com for 50 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!