برآورد پارامترهای ژنتیکی برخی صفات مرفوفیزیولوژیک گندم نان با استفاده از تلاقی های دای آلل

به منظور برآورد پارامترهای ژنتیکیبرخیصفات مورفوفیزلوژیک در گندم نان،شش ژنوتیپگندم و بذرهای حاصل از تلاقی دای آلل یک طرفهآن ها در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 93-1392 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم گچساران ارزیابی شدند. بررسی ضریب رگرسیون نشان داد که فرضیات مدل افزایشی- غالبیت برای صفات تعداد روز تا ظهور سنبله و رسیدگی فیزیولوژیک، ارتفاع بوته، طول سنبله، طول خروج سنبله از برگ پرچم و وزن هزار دانه وجود نداشت. هر دو اثر افزایشی و غیرافزایشی در کنترل ژنتیکی صفات قدرت رشد گیاهچه، طول دوره پر شدن دانه، محتوی کلروفیل، دمای کانوپی، طول دانه و عملکرد دانهنقش داشتند، اما سهم اثر غیرافزایشی نسبت به جزء افزایشی ارجحیت داشت. متوسط درجه غالبیت ژن ها برای اینصفات به ترتیب برابر با 02/1، 05/1، 32/1، 41/1، 39/1 و 62/1 بود که عمل فوق غالبیت ژن ها را در کنترل این صفات نشان می دهد. نتایج حاصل از تحلیل گرافیکی هیمن نشان داد که افزایش قدرت رشد گیاهچه، عملکرد دانه، طول دانه و دمای کانوپی، به وسیله آلل های مغلوب و افزایش محتوی کلروفیلتوسط آلل های غالب کنترل می شود. نقش عمل غیرافزایشی و فوق غالبیت ژن ها در کنترل عملکرد دانه، نشان دهنده امکان استفاده از پدیده هتروزیس در اصلاح این صفت مهم در ارقام جدید گندم می باشد. تلاقی هایDAMARA-6 ICW99-0427-8AP-0AP-0AP-3AP-0AP× کوهدشت وPASTOR/2*SITTA//PBW343*2/KUKUNA× کوهدشت، با توجه به برخورداری از هتروزیس بالا و نیزبیشترین میزان عملکرد دانه در بین ژنوتیپ های مورد مطالعه در این تحقیق،جهت استفاده از پدیده هتروزیسدر برنامه های اصلاح عملکرد دانه در گندم پیشنهاد می شوند.