تنوع ژنتیکی و وراثت پذیری جمعیت های بادامک (Amygdalus scoparia spach.) استان فارس

بادامک (Amygdalus scoparia spach.) گونه ای چند منظوره است که در بیشتر نواحی رویشی ایران پراکنش دارد. آگاهی از میزان تنوع ژنتیکی و برآورد وراثت پذیری پیش نیاز و لازمه حفاظت، توسعه جنگل کاری و بهره برداری پایدار از گونه های جنگلی است. پارامترهای ژنتیکی مراحل اولیه رشد جمعیت هایی از بادامک در استان فارس در آزمون توام پروونانس و نتاج بررسی شد. آزمون به طور آشیانه ای با استفاده از طرح بلوک کامل تصادفی با هفت جمعیت، ده درخت مادری در هر جمعیت و زیر پلات های هفت درختی با سه تکرار در نهالستان کهمره سرخی شیراز واقع در استان فارس (1660 متر ارتفاع از سطح دریا) انجام شد. برای همه صفت مورد مطالعه تفاوت های معنی دار میان جمعیت ها وجود داشت. به جز طول ریشه اصلی در بقیه صفات درختان مادری درون جمعیت ها نیز تفاوت های معنی داری مشاهده شد. ارزیابی اجزاء واریانس نشان داد که سهم واریانس جمعیت ها (دامنه 9/5 درصد تا 2/34 درصد) از میزان کل واریانس، بیشتر از سهم واریانس درختان مادری درون جمعیت ها (دامنه 8/1 درصد تا 1/11 درصد) بود. ضریب تنوع ژنتیکی افزایشی از صفر تا 6/58 در نوسان بود. در مجموع جمعیت های خنج و کوار از عملکرد رویشی بهتری برخوردار بودند. میزان وراثت پذیری صفات تعداد ساقه و شاخه جمعیت داراب بالاتر بود. وراثت پذیری برخی از صفات در بعضی از جمعیت ها پایین و هنوز از وضعیت پایداری برخوردار نبود. از این رو باید گزینش به زمانی که وراثت پذیری به مقادیر بالاتر و پایدارتری می رسد موکول شود.