عوامل موثر بر ریزازدیادی گیاه دارویی مرزه خوزستانی (Satureja khuzistanica Jamzad)

مرزه خوزستانی (JamzadSatureja khuzistanica) انحصاری ایران است و با وجود ارزش دارویی فراوان در حال انقراض می باشد. به منظور تکثیر انبوه آن از طریق ریزازدیادی، جوانه های جانبی از منطقه پل دختر استان لرستان جمع آوری شد. برای سترون سازی جداکشت ها بهترین تیمار محلول کلرید جیوه یک درصد به مدت 6 دقیقه تعیین شد. بهترین محیط نوشاخه زایی پس از بررسی 12 تیمار مختلف، محیط کشت پایه MS حاوی هورمون های BA، 2ip و IBAبه ترتیب 5/0، 3/0 و 1/0 میلی گرم در لیتر تعیین شد، که از لحاظ ضریب ازدیاد، رشد طولی و سبزینگی نسبت به بقیه تیمارها برتری داشت. محیط کشت پایه MS با هورمون هایIBA و NAA به ترتیب 1 و 1/0 میلی گرم در لیتر به عنوان بهترین محیط نوریشه زایی پس از انجام سه تیمار با ترکیب های هورمونی متفاوت به دست آمد، این محیط کشت محرک تولید بیشترین تعداد ریشه اصلی و فرعی بود. تاثیر 10 ترکیب مختلف خاک بر درصد زنده مانی در زمان سازگاری مورد بررسی قرار گرفت و تیمار ماسه: خاک مزرعه: پیت: پرلیت به نسبت 1:1:1:1 بیشترین درصد زنده مانی و رشد را داشت. بنابراین در طی این تحقیق مناسب ترین روش تکثیر برای گونه مرزه خوزستانی به دست آمد و می توان گیاهان تکثیر شده را به رویشگاه اصلی منتقل نمود.