برآورد ظرفیت برد تغذیه ای زیستگاه های خشک ایران مرکزی برای جبیر (مطالعه موردی: پناهگاه حیات وحش دره انجیر)

در این مطالعه، ظرفیت برد تغذیه ای زیستگاه جبیر ((Gazella bennettii shikarii Groves، 1993)در یکی از خشک ترین مناطق حوزه انتشار گونه در ناحیه ایران مرکزی مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور ابتدا به تعیین دوره بحرانی و مدت (طول) آن در پناهگاه حیات وحش دره انجیر پرداخته شد. پس از آن با توجه به ارجحیت غذایی گونه ها در فصل بحرانی، میزان تولید با استفاده از روش نمونه برداری مضاعف در محدوده زیستگاه های مطلوب جبیر برآورد گردید. در ادامه با لحاظ یکی از پارامترهای حد مجاز بهره برداری یا ارزش رجحانی برای هر گونه گیاهی، میزان علوفه قابل دسترس برآورد گردید و بعد از کم کردن سهم رقیب ها و تعیین نیاز روزانه جبیر، ظرفیت برد تغذیه ای زیستگاه جبیر در منطقه برآورد شد.
نتایج نشان داد در سال مطالعه، پناهگاه حیات وحش دره انجیر ظرفیت 626 راس جبیر را دارد. به عبارتی دیگر حداکثر تراکم جبیر در منطقه مورد مطالعه می تواند 34/2 راس جبیر در یکصد هکتار باشد. اگرچه با توجه به کاهش جدی جمعیت جبیر منطقه به دلیل شکار بی رویه، در حال حاضر منابع غذایی در دسترس در فصل بحرانی، محدودکننده رشد جمعیت فعلی گونه نیست، اما با توجه به برآورد نقطه ای تراکم جبیر می توان دره انجیر را یکی از خشک ترین زیستگاه های حوزه انتشار این گونه در دنیا قلمداد نمود. همچنین بر اساس نتایح بدست آمده گونه رمس (Hammada salicornica) بالاترین سهم را در تامین نیاز غذایی جبیر در منطقه برعهده داشته و پیشگیری از چرای شتر در پناهگاه در تمام فصول، برای حفظ میزان تولید این گونه گیاهی مورد پیشنهاد است.