شیمی کانی کلینوپیروکسن در سنگ های بازالتی ائوسن گردنه آهوان، شمال شرق سمنان

سنگ های آتشفشانی و آذرآواری ائوسن منطقه وسیعی را در گردنه آهوان در شمال شرق سمنان پوشانده اند. این سنگ ها بیشتر شامل بازالت، آندزیت، تراکی آندزیت، داسیت و ریولیت با بافت های هیالوپورفیری، پورفیری و گلومروپورفیری هستند. سنگ های بازالتی از درشت بلورهای پلاژیوکلاز و کلینوپیروکسن تشکیل شده اند. سرسیت، کائولینیت، کلسیت و کلریت نیز کانی های ثانویه این سنگ ها هستند. اندازه کلینوپیروکسن های موجود در این سنگ ها از متوسط تا ریز متغیر است. ترکیب آن ها از نوع آهن-منیزیم-کلسیم دار است و در میدان ترکیبی دیوپسید قرار می گیرند. کلینوپیروکسن های با اندازه متوسط، منطقه بندی معکوس نشان می دهند و بررسی تغییرات ترکیب شیمیایی آنها بیانگر این است که زون بینابین هسته و حاشیه، از عناصر Fe، Al و Ti تهی شده است، در حالیکه از Mg، Ca و Si غنی شدگی نشان می دهد. نمودارهای تعیین سری ماگمایی و محیط زمین ساختی مبتنی بر پایه ترکیب شیمیایی کلینوپیروکسن ها نشان دهنده تشکیل آنها از یک ماگمای قلیایی تا نیمه قلیایی و با مقدار آب 5-2% و گریزندگی اکسیژن بالاست. همچنین، بررسی های دما-فشارسنجی نشان می دهند که این کلینوپیروکسن ها در فشارهای حدود 1 کیلوبار و دمای 1230-1110 درجه سانتی گراد متبلور شده اند.