تحلیل روند فراوانی روزهای گرد و غباری در نیمه شرقی ایران در ارتباط با نوسانات اقلیمی

افزایش فراوانی طوفان های گرد و غبار نمادی از گسترش اکوسیستم بیابانی در هر منطقه است. بدین سبب تحقیق حاضر با هدف مطالعه روند فراوانی روزهای گرد و غباری در ارتباط با نوسانات اقلیمی در نیمه شرقی ایران انجام شد. بدین منظور داده های تعداد روزهای گرد و غباری، دما، بارش و باد 31 ایستگاه هواشناسی گردآوری شده و نوع روند و آهنگ تغییرات توسط آماره های ناپارامتری من کندال و سنس استیمیتور محاسبه شد. برای بررسی تاثیرپذیری طوفان های گرد و غبار از نوسانات اقلیمی، از همبستگی اسپیرمن استفاده شد. نتایج نشان داد فراوانی طوفان های گرد و غبار در ایستگاه های جنوب شرقی همچون زابل، زهک، کنارک و زاهدان به ترتیب با میانگین 165، 149، 142 و 78 روز به طور چشمگیری بیشتر از مناطق میانی و شمالی است. نتایج آزمون من کندال روند افزایشی معنی دار در ایستگاه های زاهدان، ایرانشهر، طبس، گرمسار، چابهار، کاشمر و سرخس نشان داد در مقابل 7 ایستگاه واقع در شمال منطقه، روند کاهشی معنی دار داشتند. نتایج همبستگی حاکی است فراوانی روزهای گرد و غباری با بارش، دما و سرعت باد به ترتیب در 9، 10 و 17 ایستگاه معنی دار است، اما با لحاظ داده های همه ایستگاه ها، ضریب همبستگی پارامترهای فوق الذکر با 36/0- ، 43/0 و 73/0 در سطح اطمینان 99% معنی دار است. نتایج این مطالعه می تواند در شناخت اثرات تغییرات اقلیمی در مناطق خشک شرق ایران و مهار بیابان زایی مفید باشد.