تاثیر الگوی مدیریت مشارکتی در بهره برداری بهینه آب در شهرستان آق قلا

یکی از عناصر اصلی مدیریت پایدار آب جلب مشارکت بهره برداران در مدیریت و نگه داری شبکه های آبی می باشد. از طرفی، بهره گیری از مشارکت مردم در تمامی مراحل برنامه ریزی، طراحی، ساخت و بهره برداری پروژه ها(در قالب تشکل ها و سازمان های مردمی) می تواند در مدیریت بهینه آب تاثیرگذار باشد. هدف این تحقیق بررسی تاثیر الگوی مدیریت مشارکتی در مدیریت بهینه آب است که به صورت موردی در تعاونی تولید پیوند شهرستان آق قلا، استان گلستان انجام شده است. روش تحقیق از نوع پیمایشی و از پرسشنامه برای جمع آوری داده های مورد نیاز استفاده شد. جامعه آماری شامل 400 نفر از کشاورزان عضو تعاونی در هفت روستای تحت پوشش طرح مدیریت مشارکتی آب در شهرستان آق قلا بود. تعداد نمونه از طریق فرمول کوکران 196 نفر تعیین شد و بهره برداران به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. روایی پرسشنامه های تحقیق بر مبنای دیدگاه متخصصان و پایایی با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ برای مقیاس مدیریت بهینه (8/0)، رضایت از پروژه (77/0)، مدیریت مشارکتی پروژه (83/0) و آگاهی از وضعیت موجود (73/0) تایید شد. مقایسه وضعیت مدیریت بهینه آب قبل و پس از اجرای پروژه با استفاده از آزمون ویلکاکسون نشان داد که میانگین رتبه ای وضعیت مدیریت بهینه آب پس از اجرای پروژه تفاوت معنی داری با وضعیت قبل از پروژه داشت. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که بیش ترین تاثیر بر متغیر وابسته نهایی مدیریت بهینه آب مربوط به متغیر مستقل آگاهی از وضعیت موجود سامانه آبیاری است. متغیرهای سطح مشارکت و رضایت از اجرای پروژه، سابقه عضویت در تعاونی، جاده دسترسی به مزارع، نوع روش آبیاری و تحصیلات به ترتیب در رتبه های بعدی قرار داشتند. در حالی که برخورداری از شغل جانبی تاثیر کاهشی بر مدیریت بهینه آب داشته باشد.