گزینش عمق و فاصله مناسب زهکش های زیرزمینی و مقایسه چند معادله زهکشی در کشت برنج

زهکشی میان فصل و پایان فصل در مرحله برداشت برنج دو عملیات مهم مدیریت آبیاری در شالیزار است که به ترتیب سبب افزایش عملکرد محصول و شرایط مناسب تربرای برداشت برنج می شوند. به دلیل شرایط منحصر به فرد اراضی شالیزاری استان گیلان، تصمیم گیری در مورد فاصله (L) و عمق (D) مناسب زهکش های زیرزمینی و معادله مناسب برای تعیین فاصله زهکش ها در اراضی شالیزاری در مرحله زهکشی میان فصل و پایان فصل نیازمند تحقیقات می باشد. بنابراین، در این پژوهش، کارایی فاصله و عمق های مختلف زهکش های زیرزمینی در کنترل سطح ایستابی و همچنین دقت معادلات ماندگار و غیرماندگار در دو مرحله زهکشی میان فصل و پایان فصل در اراضی شالیزاری گیلان مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. تیمارهای مورد مطالعه شامل شش سیستم زهکشی زیرزمینی معمولی (L7.5D0.8، L10D0.8، L15D0.8، L7.5D1، L10D1، L15D1،زهکش سطحی و شاهد (بدون سیستم زهکشی زیرزمینی و سطحی)) بودند. طول کلیه زهکش های زیرزمینی 40 متر و جنس لوله ها پی وی سی موج دار با قطر 125 میلی متر بود. از پوسته برنج به عنوان پوشش اطراف لوله های زهکش استفاده شد. نتایج نشان داد که زهکش زیرزمینی با فاصله 15 متر و عمق 80 سانتی متر (به دلیل ایجاد عمق سطح ایستابی مناسب و عملکرد بیشتر) در مرحله زهکشی میان فصل و در زمان برداشت برنج زهکش های با فاصله 10 متر و عمق 80 سانتی متر (به دلیل بیشترین مقاومت به نفوذ پنترومتر و کمترین رطوبت وزنی خاک) به عنوان بهترین تیمار زهکشی در مرحله زهکشی پایان فصل قابل پیشنهاد هستند. معادله داگان، هوخهات و معادله ترکیبی باور و ون شیلفگارد با معادله هوخهات به عنوان معادلات مناسب برای تعیین فاصله زهکش ها در مرحله زهکشی میان فصل به دست آمد. همچنین، برای زهکشی در زمان برداشت برنج، معادله هوخهات، کرکهام، داگان، گلوور- دام و معادله ترکیبی باور و ون شیلفگارد با معادله هوخهات به عنوان فرمول مناسب برای تعیین فاصله زهکش های زیرزمینی انتخاب شدند.