ارزیابی خطر بیابانزایی منطقه اینچه برون در استان گلستان با استفاده از مدل ESAs

شناسایی و ارزیابی فرآیندها، عوامل و وضعیت فعلی شدت بیابان زایی به منظور تدوین برنامه های مشخص و واقع گرایانه کنترل بیابان زایی از نیازهای اساسی مناطق بیابانی می باشد. در این تحقیق به منظور ارزیابی بیابانزایی منطقه اینچه برون در استان گلستان، از 3 شاخص کیفیت خاک، کیفیت پوشش گیاهی و کیفیت اقلیم مدل ESAs استفاده گردید. بدین منظور، نقشه هر شاخص از میانگین هندسی لایه های آن به دست آمد و از طریق میانگین هندسی شاخص های کیفیت و با کلاس بندی نقشه حاصله، نقشه حساسیت بیابان زایی (ESAI) منطقه مورد مطالعه به دست آمد. در نهایت، اراضی منطقه مورد مطالعه در سه کلاس غیر حساس (64/7 درصد)، شکننده (41/14 درصد) و بحرانی (95/77 درصد) قرار گرفتند. نتایج به دست آمده نشانگر آن است که مهمترین عوامل موثر در بیابانزایی منطقه مورد مطالعه، زهکشی ضعیف، بافت سنگین و رسی خاک و فقر پوشش گیاهی در کنار عامل اقلیم است که باعث به وجود آمدن شرایط بیابانی شده است. با توجه به این موضوع و همچنین قرار گرفتن منطقه در کلاس بحرانی بیابان زایی، پیشنهاد می گردد از طریق اقدامات اصلاحی بیولوژیکی و مکانیکی از قبیل کاشت گیاهان مقاوم به خاک های سنگین و شور و نیز، احداث زهکش در اراضی باتلاقی از پیشروی فرآیند بیابان زایی جلوگیری کرد.