تاثیر بنزیل آدنین و نیتروژن بر برخی ویژگی های فیزیولوژیکی دانهال های پسته تحت تنش کلرید سدیم

نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
سابقه و هدف
شوری آب و خاک در بسیاری از نقاط جهان، به خصوص نواحی خشک و نیمه خشک، یک عامل مهم محدودکننده رشد محسوب می شود. با توجه به تحمل نسبی گیاه پسته به شوری و وسعت زیاد خاک های شور در کشور، به نظر می رسد پسته گیاه مناسبی برای کشت در این مناطق باشد. از آن جا که تولید و فعالیت هورمون های گیاهی از جمله سیتوکینین ها تحت تاثیر تنش های محیطی و عناصر غذایی قرار می گیرد و با توجه به شور بودن خاک های پسته خیز استان کرمان و نقش مهم نیتروژن در تولید و انتقال سیتوکینین از ریشه به اندام هوایی، پژوهش حاضر به بررسی نقش هورمون بنزیل آدنین (سیتوکینین) و نیتروژن در شرایط شور بر پارامتر های فیزیولوژی و تنظیم کننده های اسمزی دانهال های پسته (رقم بادامی ریز زرند) پرداخت.
مواد و روش ها
به منظور بررسی تاثیر سطوح مختلف نیتروژن و بنزیل آدنین در شرایط شور (کلرید سدیم) بر پارامتر های فیزیولوژیکی و تنظیم کننده های اسمزی دانهال های پسته، رقم بادامی ریز زرند یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در گلخانه انجام شد. تیمارها شامل شوری (صفر و 2000 میلی گرم کلرید سدیم در کیلوگرم خاک)، نیتروژن (صفر و 100 میلی گرم در کیلوگرم خاک از منبع نیترات آمونیم) و هورمون بنزیل آدنین (صفر، 250 و 500 میلی گرم در لیتر) بودند.
یافته ها
نتایج نشان داد، در شرایط شور مصرف 500 میلی گرم در لیتر بنزیل آدنین، وزن خشک گیاه را بیش از 2 برابر نسبت به شاهد افزایش داد. هم چنین مقدار کلروفیل a، کلروفیل b و کلروفیل کل با شور شدن محیط کشت کاهش یافت، در حالی که مصرف توامان نیتروژن و بنزیل آدنین، به ترتیب افزایش 77، 72 و 52 درصدی این ویژگی ها را باعث گردید. کاروتنوئید ها نیز تحت تاثیر این تیمارها با افزایش 78 درصدی مواجه گردیدند. هم‏چنین علی‏رغم اینکه شوری شاخص فلورسانس کلروفیل (Fv/Fm) را 31 درصد کاهش داد، ولی مصرف توامان نیتروژن و 500 میلی گرم در لیتر بنزیل آدنین توانست تا حدودی اثرات ناشی از تنش شوری را بهبود ببخشد و این پارامتر فتوسنتزی را 43 درصد افزایش دهد. نتایج هم‏چنین نشان داد که مقدار پرولین و قند های محلول (تنظیم کننده های اسمزی) نیز تحت تاثیر نیتروژن و بنزیل آدنین (500 میلی گرم در لیتر)، با افزایش روبرو گشت، لیکن مصرف هم زمان این تیمار ها مقدار این تنظیم کننده های اسمزی را به ترتیب 78 و 59 درصد نسبت به شاهد افزایش داد. نسبت‏های K/Na و Ca/Na نیز که با شور شدن محیط کاهش معنی داری یافتند، با مصرف500 میلی گرم در لیتر بنزیل آدنین، افزایش به‏ترتیب 100 و 40 درصدی پیدا نمودند.
نتیجه گیری
با توجه به نتایج به دست آمده، مشخص گردید که نیتروژن و بنزیل آدنین با بهبود ویژگی های فیزیولوژی و تنظیم کننده های اسمزی، توانایی دانهال‏های پسته را در مقاومت به تنش شوری افزایش دادند و در نتیجه پیشنهاد می‏گردد، این آزمایش بر روی درختان مثمره پسته انجام و در صورت افزایش کمی و کیفی محصول به باغداران توصیه گردد.
زبان:
فارسی
صفحات:
1 تا 23
لینک کوتاه:
magiran.com/p1849651 
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یک‌ساله به مبلغ 990,000ريال می‌توانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
  • حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران می‌شود.
  • پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانه‌های چاپی و دیجیتال را به کاربر نمی‌دهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required

Personal subscription
Subscribe magiran.com for 50 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!