بررسی خطرپذیری نیترات در اندام های خوراکی برخی محصولات کشاورزی استان اصفهان

نیترات (NO3-) به عنوان یک منبع غذایی برای رشد گیاهان ضروری است اما مقادیر زیاد آن در رژیم غذایی انسان با امکان ابتلا به بیماری های جدی مانند سرطان های گوارشی و متهموگلوبینمیا در نوزادان در ارتباط است. سبزیجات منبع اصلی نیترات هستند به طوری که 80 درصد متوسط جذب روزانه نیترات را تشکیل می دهند و یکی از دلایل اصلی وجود نیترات مازاد در سبزیجات، مصرف بیش از اندازه کودهای نیتروژنی و استمرار در مصرف نامتعادل کودهای شیمیایی نیتروژن است. با توجه به نگرانی های جدی درباره امکان آلودگی محصولات کشاورزی مختلف به نیترات، این مطالعه با هدف بررسی انباشتگی نیترات در اندام خوراکی تعدادی از محصولات کشاورزی غالب شهرستان های استان اصفهان و مقایسه آن با حد بحرانی غلظت نیترات در این محصولات انجام شد. محصولات کشاورزی غالب استان شامل سیب زمینی (Solanum tuberosum) محصول پرمصرف غذایی و خیار (Cucumis sativus) محصول پرمصرف خام خواری که در فصل سرد سال امکان انباشتگی نیترات محتمل تر است، از گلخانه ها و مزارع کشاورزان پیشرو جمع آوری شد. سپس نمونه مرکب تهیه و غلظت نیترات نمونه ها با استفاده از روش دی آزو تعیین شد. براساس سرانه مصرف این محصولات توسط ساکنین استان اصفهان، نقشه پهنه بندی خطرپذیری نیترات برای گروه سنی کودکان و بزرگسالان ترسیم شد. نتایج نشان داد میانگین غلظت نیترات در خیار و سیب زمینی در تمام شهرستان های مورد بررسی کم تر از حد مجاز نیترات بود. نقشه های پهنه بندی خطرپذیری نیترات در استان اصفهان نشان داد که در تمام مناطق این نسبت کمتر از 1 (بیشینه 051/0 و 02/0 به ترتیب برای سیب زمینی و خیار) بود، لذا از لحاظ نیترات اندام های خوراکی کیفیت سلامت محصولات کشاورزی مورد مطالعه در شرایط مطلوب قرار داشت. با این حال پایش مستمر محصولات کشاورزی جهت اطمینان از کیفیت سلامت آن ضروری است.