بررسی تطبیقی مقولات نظام بین الملل از دیدگاه امام خمینی (ره) و نظریه انتقادی

نظام بین الملل، متشکل از بازیگری ابرقدرتهایی است که با توزیع توانمندی ها، به حل مسائل گوناگون می پردازند. در این مسیر، نوعی ائتلاف با سایر قدرت های عمده که در سطح دوم نظام معاصر قرار دارند، پیچیدگی حل مسائل را کاهش می دهد. با توجه به چنین نظامی نظریات و اندیشه هایی در باب نظام بین الملل مطرح شده است. از میان انواع نظریات، این مقاله به بررسی تطبیقی اندیشه امام خمینی(ره) و نظریه انتقادی پرداخته است. اندیشه امام خمینی به عنوان اندیشه ای انقلابی نظام بین الملل را مورد نقد قرار داده است و از سوی دیگر نیز نظریه انتقادی به نقد می پردازد. با وجود نقطه اشتراک در نقد نظام بین المللی باید توجه کرد که زمینه و دیدگاه دینی این دو اندیشه با یکدیگر متفاوت است. پرسش نوشتار این است که «تشابهات و تفاوتهای اندیشه امام خمینی(ره) و نظریه انتقادی کدام است.» برای پاسخ به این پرسش سه مبحث، عدالت، هنجاری بودن و رهایی بخشی در هر دو اندیشه بررسی شد. در هر دو اندیشه بر ناعادلانه بودن نظم موجود تاکید شده است و نظام بین الملل را، هنجاری و بر اخلاق مبتنی می بینند؛ هم چنین بر رهایی بخشی تاکید دارند؛ اما با تفاوتهایی در راهکار رهایی؛ چرا که اندیشه امام خمینی(ره) دیدگاهی انقلابی و نظریه انتقادی دیدگاهی گفتمانی را انتخاب کرده است. نوشتار برای گردآوری داده ها از روش کتابخانه ای و برای تحلیل مطالب از روش تطبیقی بهره جسته است.