اثر کاربرد کودهای آلی، زیستی و شیمیایی بر خصوصیات کمی زرشک بی دانه در سال آور

برای داشتن یک نظام کشاورزی پایدار، استفاده از نهاده هایی که جنبه های بوم شناختی را بهبود بخشند و مخاطرات محیطی را کاهش دهند، ضروری به نظر می رسد. گیاه زرشک از قرن ها پیش در اکثر کشورها برای مصرف خوراکی به عنوان چاشنی غذاها و هم چنین به عنوان دارو برای کاهش فشار خون، تقویت قلب، تسکین حرارت معده و بند آمدن سیلان خون بواسیر، استفاده می شده است. همچنین، میوه زرشک طبیعتی سرد و خشک دارد، صفرابر و مدر است، از خون ریزی مزمن جلوگیری می کند و برای تقویت و رفع انسداد کبد بسیار نافع است (31). این گیاه در ایران پراکنش زیادی دارد و در شیب های تند به ویژه خاک های آهک دار در آذربایجان، گیلان، مازندران، گلستان، تهران، خراسان (قاین، سربیشه، سلم آباد، درگز) و فارس دیده می شود (44). شهرستان های قاین و بیرجند در استان خراسان جنوبی بیش از 97 درصد سطح زیرکشت زرشک کشور و تولید 95 درصد از زرشک دنیا را دارا می باشد (20).
این آزمایش به صورت کرت های خردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار، در باغی تجاری در شهرستان قاینات، در سال زراعی 1394-1395 اجرا شد. کرت های اصلی آزمایش شامل چهار ترکیب کودی شامل عدم مصرف کود، مصرف کود شیمیایی، کود آلی (گاوی) و کاربرد 50 درصد کود شیمیایی + 50 درصد کود آلی بودند. کرت های فرعی نیز شامل عدم مصرف کود زیستی و اسید هیومیک، کود زیستی فسفات بارور2، اسید هیومیک و کاربرد توام کود زیستی + اسید هیومیک بود.
تیمارهای مورد مطالعه اثر معنی داری بر تمام صفات اندازه گیری شده داشت. به طوری که کاربرد توام کود های شیمیایی و دامی همراه با کود آبیاری اسید هیومیک و فسفات بارور2 بیشترین میانگین ها را از نظر طول حبه و برگ، وزن تر و خشک 100 حبه، عملکرد تر و خشک حبه و عملکرد تر شاخه های بارور داشت. استفاده از کود آلی با کود آبیاری اسید هیومیک و فسفات بارور2 موجب تولید بیشترین تعداد حبه در خوشه، خوشه در شاخه و تعداد شاخه های بارور گردید. بیشترین تعداد شاخه های فصل جاری و نسبت شاخه های بدون بار به شاخه های بارور نیز به کاربرد کود شیمیایی به همراه کود آبیاری اسید هیومیک و فسفات بارور 2 اختصاص داشت. عملکرد خشک حبه (عملکرد اقتصادی) در شرایط استفاده توام کودهای شمیایی و دامی با اسید هیومیک و فسفات بارور2، حدود 48/10 درصد نسبت به تیمار کود آلی + اسید هیومیک + فسفات بارور 2، حدود 11/20 درصد نسبت به تیمار کود شیمیایی + اسیدهیومیک + فسفاتبارور2 و 30/27 درصد نسبت به شاهد (عدم مصرف کود) افزایش یافت.
با توجه به نتایج به دست آمده از این آزمایش، تیمار کاربرد تلفیقی کود آلی و شیمیایی به همراه اسیدهیومیک و فسفات بارور 2 حداکثر طول حبه و برگ، وزن تر و خشک 100 حبه، عملکرد تر و خشک حبه، عملکرد تر محصول با شاخه را نشان داد.