بررسی الگوی آشوبی دبی جریان رودخانه دز در مقیاس های مختلف زمانی

نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
یکی از چالش های مهم در علم هیدرولوژی،‏ بررسی وجود خصوصیات مختلف در مقیاس های زمانی گوناگون است. با در نظر گرفتن رودخانه به عنوان سیستمی پویا و حساس به شرایط اولیه،‏ از طریق به کارگیری تحلیل های غیرخطی و آشوبی می توان به مطالعه رفتار دبی جریان رودخانه ها پرداخت. امکان وجود رفتار آشوبی در دبی جریان رودخانه دز،‏ در مقیاس های مختلف زمانی (روزانه،‏ ماهانه و فصلی) در ایستگاه هیدرومتری بامدژ طی دوره آماری 31 ساله (90-1360) بررسی شد و از چهار روش دینامیک غیرخطی 1) بازسازی فضای فاز،‏ 2) روش بعد همبستگی،‏ 3) تعیین بزرگ ترین نمای لیاپانوف و 4) محاسبه نمای هرست استفاده شد. برای برآورد دو پارامتر زمان تاخیر و بعد محاط،‏ از روش میانگین اطلاعات متقابل (AMI) و الگوریتم نزدیک ترین همسایه کاذب (FNN) استفاده شد. نتایج به دست آمده،‏ نشان داد که زمان تاخیر برای داده های روزانه،‏ ماهانه و فصلی به ترتیب 80 روز،‏ 2 ماه و 2 فصل و بعد محاط بهینه به ترتیب 10،‏ 3 و 1 است. در هر دو مقیاس روزانه و ماهانه،‏ به دلیل بعد همبستگی غیرصحیح،‏ بزرگ ترین نمای لیاپانوف مثبت و نمای هرست مخالف 5 /0،‏ دبی جریان رودخانه آشوبی است. با توجه به رفتار آشوبناک دبی جریان رودخانه دز در مقیاس های روزانه و ماهانه،‏ امکان و قابلیت پیش بینی دبی در این دو مقیاس وجود دارد؛ ولی در مقیاس فصلی،‏ به دلیل عدم وجود بعد همبستگی،‏ رفتار جریان تصادفی به دست آمد.
زبان:
فارسی
در صفحه:
83
لینک کوتاه:
magiran.com/p1859344 
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یک‌ساله به مبلغ 990,000ريال می‌توانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
  • حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران می‌شود.
  • پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانه‌های چاپی و دیجیتال را به کاربر نمی‌دهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required

Personal subscription
Subscribe magiran.com for 50 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!