سروهای کهن سال ایران (بخش اول)

درخت سرو (Cupressus sempervirens) در ایران با سه واریته مشخص به صورت بومی رویش دارد. واریته سرو شیراز درختی مرتفع، همیشه سبز با شاخه های راست و بالارونده، با تاجی ستونی، واریته سرو ناز تاجی کله قندی کشیده و واریته زربین تاج هرمی بلند دارد، اگرچه رویشگاه های طبیعی سرو در استان های مازندران، گلستان، گیلان، فارس و کهگیلویه و بویر احمد وجود دارد ولی به پاس زیبایی و نگاه های فرهنگی که بر گونه سرو وجود دارد کاشت آن از قرن ها پیش و به طور بسیار گسترده طی 50 سال گذشته تقریبا در تمامی استان های کشور مرسوم شده است. از واریته های سرو پایه های متعدد کهن سال به طور عمده در استان های فارس و یزد و به تعداد کمتر در استان های سیستان و بلوچستان، اصفهان، کرمان، قم و کهگیلویه و بویراحمد شناسایی شده است. بررسی انجام شده تا سال 1395 نشان از حضور حدود 100 پایه کهنسال از این گونه در کشور دارد که از این تعداد 56 پایه بازدید و اطلاعات و ویژگی های آنها ثبت شده است و در مجموع در 10 استان کشور حضور پایه های کهنسال آن گزارش شده است. در این مقاله پایه های کهنسال آن در هفت استان معرفی می شود. به یقین در ادامه شناسایی درختان کهنسال در استانهای بیشتری پایه های آن شناسایی و در شماره های بعد معرفی خواهند شد. تا کنون استان فارس با 22 پایه سرو کهن سال بیشترین فراوانی را دارد. مسن ترین سرو کهن سال ایران سرو ابرقو با 4000 سال سن و بعد از آن سروهای سنگان و گوشه با حدود 3000 سال سن قرار دارند.