آزمون نظریه های حاکمیت شرکتی و مالیه شرکتی در بورس اوراق بهادار تهران مطالعه موردی شرکت های حوزه نفت، گاز و پتروشیمی

عوامل درون زا و برون زای متعددی بر عملکرد بنگاه ها تاثیرگذار است که ازجمله عوامل درون زا می توان به ساختار مالکیت و عملکرد مدیران در چارچوب حاکمیت شرکتی اشاره کرد. با توجه به آن که بیش از 20 درصد تولید ناخالص داخلی کشور (بانک اطلاعات سری های زمانی بانک مرکزی، 1395) و 27 درصد از ارزش بورس اوراق بهادار تهران ( 1396) به صنعت نفت، گاز و پتروشیمی وابسته است؛ لذا حاکمیت شرکتی در این صنعت بسیار با اهمیت است. در این میان با توجه به دولتی بودن ساختار این صنایع در کشور، اهمیت تصمیمات و مقررات ناظر بر حاکمیت شرکتی در این صنایع دو چندان می شود. هدف اصلی مقاله حاضر، بررسی آثار حاکمیت شرکتی بر عملکرد مالی شرکت های حوزه نفت، گاز و پتروشیمی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. برای این منظور از داده های تابلویی 23 بنگاه در حوزه نفت، گاز و پتروشیمی فعال در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره زمانی 1386-1394 استفاده و با توجه به ادبیات نظری و تجربی موجود، عملکرد مالی آن ها با سنجه نرخ بازده دارایی ها بررسی شده است. در تخمین الگوهای تجربی از چارچوب عمومی الگوهای اقتصادسنجی داده های پانل و در جهت کنترل ناهمگنی شرکت ها از الگوی اثرات تصادفی چند سطحی استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که اهرم مالی، درصد اعضای هیئت مدیره غیرموظف، سهام نهادی و سهام متعلق به مدیران اجرایی رابطه معنادار و منفی با عملکرد مالی شرکت ها دارند. همچنین نتایج حاکی از رابطه معنادار و مثبت بین سهام متعلق به بزرگ ترین سهامدار، سهام متعلق به دولت، اعمال تحریم های بین المللی، قیمت نفت و رشد تولید ناخالص داخلی با عملکرد مالی است.