مطالعه تابع توزیع زنده مانی در بزغاله های کرکی راینی از تولد تا یکسالگی

علیرغم تغییرات زیاد در کشاورزی به دلیل پیشرفت های صنعتی، جهانی شدن و پیشرفت های تکنولوژیکی، جمعیت بز در جهان افزایش یافته است. پرورش بز یکی از عناصر کلیدی دخیل در اقتصاد کشاورزانی دارد که در نواحی خشک و نیمه خشک دربرگیرنده بیشتر مساحت ایران زندگی می کنند. حدود 30 میلیون راس بز کرکی در سراسر جهان وجود دارد که 5/4 تا 5 میلیون راس از آن ها در ایران پرورش داده می شوند. بز کرکی راینی مهمترین نژاد کرکی کشور بوده و در جنوب شرقی ایران گسترده است و برای تولید گوشت و کرک نگهداری می شود. تقریبا سه میلیون راس از این نژاد در استان کرمان وجود دارد. در سال های اخیر برنامه ملی اصلاح نژاد به منظور مطالعه و حفاظت از تنوع ژنتیکی این نژاد اجرا شده، ولی منجر به پیشرفت زیادی در سوددهی اقتصادی آن نشده است که یکی از دلایل آن می تواند فقدان یک شاخص انتخاب اقتصادی برای صفات پایه در برنامه اصلاح نژاد باشد. زنده مانی یکی از صفات مهم اقتصادی و از عوامل تاثیرگذار بر درآمدزایی گله ها است زیرا هر گونه مرگ و میر یا حذف زودهنگام دام درآمد دامدار را کاهش می دهد. بنابراین، ورود این صفت در برنامه های اصلاحی می تواند منجر به بهبود آن و در نتیجه بازدهی اقتصادی بیشتر شود. با توجه به اهمیت زنده مانی و اینکه تا کنون زنده مانی بزهای کرکی راینی مطالعه نشده است، هدف از این مطالعه بررسی تابع توزیع زنده مانی بزغاله های کرکی راینی از زمان تولد تا یکسالگی بود.
در این پژوهش از رکورد های زنده مانی تعداد 3055 راس بزغاله (حاصل از 201 راس بز نر و 1309 راس بز ماده)، مربوط به گله ایستگاه پرورش و اصلاح نژاد بز کرکی راینی واقع در شهرستان بافت که طی سال های 1386-1372 جمع آوری شده بودند، استفاده شد. توزیع فراوانی علل حذف و تابع توزیع زنده مانی بزغاله ها تا سن یکسالگی با استفاده از نرم افزار R برآورد شد.
میزان حذف بزغاله ها از تولد تا سن یکسالگی برابر با 09/22 درصد می باشد که مقدار آن در سه ماه اول، دوم، سوم و چهارم به ترتیب 2/11، 08/5، 17/2 و64/3 درصد می باشد. مهمترین دلایل حذف به ترتیب اولویت مازاد پرواری و مرگ در اثر بیماری بوده است. میزان زنده مانی تجمعی بزغاله ها از تولد تا سن یکسالگی 91/77 درصد بود. ضریب تابعیت میزان زنده مانی از سن نشان داد که روزانه 048/0 درصد از زنده مانی بزغاله ها کاهش می یابد.
با توجه به بالاتر بودن میزان تلفات در سه ماهه اول زندگی بزغاله ها پیشنهاد میگردد در نحوه مدیریت و سیستم پرورش بزغاله ها تجدید نظر گردیده و در کنار آن بهبود ظرفیت ژنتیکی و لحاظ نمودن صفت زنده مانی در برنامه های اصلاح نژادی مدنظر قرار گیرد.