تغییر کاربری اراضی؛ پاشنه آشیل مدیریت بحران های زیست محیطی، عوامل و پیامدها
نویسنده:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
امروزه جنگلها، مراتع، حریم رودخانه ها، سواحل، آبشارها، رخساره های کوهستانی و عارضه های خاص بیابانی، به عنوان میراث عمومی، تکیهگاه اصلی مقابله با تغییرات آبوهوایی و دستیابی به کشاورزی پایدار مورد توجه روزافزون واقع شده و بههمین دلیل، تغییر کاربری آنها پیامدهای چالشبرانگیزی را به دنبال دارد. در این پژوهش، عوامل تغییر کاربری و پیامدهای آن مورد بررسی قرار گرفته است. روش تحقیق، مبتنی بر تحلیل نتایج پژوهشهای مختلف نگارندگان و نیز بهرهمندی از نتایج تحقیقات مرتبط و معتبر انتشاریافته در این زمینه و در نهایت گوشزد نمودن برخی راهکارهای اجتناب ناپذیر است. نتایج این بررسی نشان داد که عوامل تغییر کاربری به طور عمده ریشه در نظام مالکیت زمین، قوانین و مدیریت کنونی منابع طبیعی، سیاستهای دولت، روند خرید و فروش زمین های کشاورزی، گسترش بیرویه شهرها و لابیگری در مقیاس محلی دارد. متاسفانه، تغییرات اقلیمی دو دهه اخیر، زمینه خشکی و تغییر کاربری جنگلها، تالابها، چمنزارهای طبیعی، مراتع مرغوب و بستر رودخانه ها را فراهم نمود که پیامدهای منفی آن، آسیب شدید به خاک، تشدید تغییرات اقلیمی (از طریق تشدید انتشار گازهای گلخانهای)، کاهش کیفیت زمین های کشاورزی و آلودگی منابع آب در درجه اول است. بدون شک، تداوم این تغییرات ناخوشایند، تشدید و گسترش جغرافیایی پدیده های بیابان زایی، سیل و ریزگرد خواهد بود؛ بنابراین، تغییر کاربری اراضی، چالش اصلی پایداری کشاورزی و محیطزیست بوده و در صورت ادامه روند فعلی، بحرانهای ملموستری از قبیل نایابی منابع آب، مهاجرت و خسارات هنگفت اقتصادی دور از انتظار نخواهند بود. اعتقاد بر این است که تغییر کاربری اراضی در کشور ایران شدید است و برای مهار پیامدهای بحرانی ناشی از آن، چارهای جز توقف و مقابله با آن در قالب مدیریت جامع و فراگیر نیست.
کلیدواژگان:
زبان:
فارسی
انتشار در:
صفحات:
89 تا 105
لینک کوتاه:
magiran.com/p1862227
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 990,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 50 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!